De parodie is een uitzondering op het auteursrecht. Voldoe je aan de voorwaarden, dan mag je dus werk van een ander (deels) gebruiken of namaken. Memes kunnen heel goed parodieën zijn. Aan welke voorwaarden moet je voldoen om gebruik te kunnen maken van de parodie-exceptie uit de Auteursrwet? Dat leg ik je graag uit aan de hand van een aantal Nijntje-parodieën. Niet geschikt voor (kleine) kinderen. Karikatuur, parodie of pastiche De uitzondering geldt alleen voor karikaturen, parodieën of pastiche. Let op! Dit gaat over het auteursrecht. Een karikatuur van een persoon staat hier los van. Bij een karikatuur of parodie gaat het met name om iets grappigs. Het is spottend en als komische overdrijving bedoeld. Een pastiche heeft meestal een serieuzere ondertoon en is meer bedoeld als een kritische noot op een bestaand werk. Satire en memes kunnen daarom ook best onder deze regeling vallen. Die zijn immers ook spottend bedoeld en zijn vaak een overdrijving. Naar regels van het maatschappelijk verkeer De parodie-exceptie is wat we een ‘open norm’ noemen. Het is geen strakke regel, waarbij je een lijstje met voorwaarden af kunt vinken en zo weet of je wel of niet aan de exceptie voldoet. De regel is […]

Je ontwerp wil je laten produceren, dus je zoekt een producent die dat kan. Je levert daar alles aan, spreekt nog wat zaken af over hoeveelheid en prijs en klaar is kees. Eventueel ga je nog blind akkoord met de voorwaarden van de producent, want je kunt daar toch niets aan veranderen, denk je. Tot je op een gegeven moment ziet dat iemand anders jouw ontwerp ook verkoopt en je erachter komt dat die het bij dezelfde producent heeft laten maken. Mag de producent voor een andere partij hetzelfde product maken? Auteursrecht op het ontwerp Laten we beginnen met de vraag wie het auteursrecht heeft op het ontwerp dat je laat produceren. Heb je dat volledig zelf ontworpen, zonder basis of toevoegingen van een ander, dan ben je zelf de auteursrechthebbende. Heb je het door een ander laten ontwerpen, dan is die ontwerper de auteursrechthebbende, tenzij je het auteursrecht met een akte naar jou hebt over laten dragen. Had je alleen een idee dat je samen met de producent hebt uitgewerkt, waardoor de producent niet alleen technische kennis, maar ook creatieve ideeën heeft toegevoegd, dan zijn jullie samen auteursrechthebbende. In de meeste gevallen is de producent in elk geval niet […]

Een foto van een kom erwtensoep kostte Roswitha bijna €5000,-, kopte RTL Nieuws. Roswitha, eigenaresse van het Haarlemse Broodje Ros, was een crowdfundingactie gestart om dit geld bij elkaar te schrapen. Dat viel op. De opbrengst viel tegen. Pas nu is het vonnis gepubliceerd en weten we hoe de vork in de steel steekt. 4 foto’s op Facebook Het leek steeds te gaan over één foto van een kom erwtensoep. Uit het vonnis blijkt dat het in totaal over vier foto’s van ‘Don Pedro‘ gaat: Kom snert met rookworst en katenspek Bord erwtensoep Hollandse gehaktbal Uitsmijter ham Twee foto’s, ‘kom snert met rookworst en katenspek’ en ‘bord erwtensoep’ heeft zij tien keer bij een post op Facebook geplaatst. Ze heeft de foto’s verwijderd, maar heeft geen schadevergoeding betaald. De fotograaf liet een conceptdagvaarding sturen, maar dat hielp ook niet. Na het uitbrengen van de echte dagvaarding heeft de fotograaf gezien dat Roswitha in 2016 nog twee andere foto’s van hem heeft gebruikt. Hier heeft hij haar apart over aangeschreven. Deze foto’s verwijderde ze niet. Alles liep goed bij Broodje Ros… Tot dat ik in januari een factuur ontving van een fotograaf, wat achteraf een gepensioneerde amateur fotograaf bleek te zijn. […]

Google Afbeeldingen maakt het vinden van foto’s en andere afbeeldingen wel erg gemakkelijk. De beste methode om er foto’s mee te vinden om te gebruiken voor een website of andere uiting was het echter niet. Je kunt op Google weliswaar zoeken op licentie, maar erg betrouwbaar was dat niet. Op basis waarvan Google die licenties toekende was ook al niet duidelijk. Daar lijkt nu verandering in te zijn gekomen. IPTC metadata toegevoegd aan zoekresultaten Met veel fotobewerkingssoftware, zoals Adobe Lightroom, kun je gemakkelijk de IPTC data aan je foto’s toevoegen en wijzigen. Dit zijn bijvoorbeeld de naam van de fotograaf, een omschrijving of tags, datum en locatie. Wanneer je een foto eenvoudigweg op je computer opent, zie je niet meteen die data. Op een Mac kun je met een rechtermuisklik via ‘get info’ meer wel deze informatie boven water halen. Vaak gaat deze IPTC data verloren wanneer je het upload naar social media. Na een Duitse rechtszaak, verwijdert Facebook de IPTC data niet meer. Foto’s die op bijvoorbeeld WordPress websites worden geupload, behouden in principe wel die IPTC data. De data worden ook door Google geïndexeerd en worden vanaf nu ook getoond in de zoekresultaten. Lees hierover meer bij PetaPixel. […]

Smaak wordt niet door het auteursrecht beschermd. Het is te subjectief, volgens het Hof van Justitie EU. Daarom rust er geen auteursrecht op Heksenkaas en kunnen ze niets beginnen tegen de Witte Wievenkaas die er teveel op zou lijken. Heksenkaas is geen werk Om voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen, moet smaak een ‘werk‘ zijn. Daarvoor is nodig dat het een originele intellectuele creatie is. Daarnaast moet het een expressie, een uitdrukking zijn. Er rust geen auteursrecht op ideeën, procedures, methodes, werkwijzen of wiskundige concepten op zich. Alleen de uitwerking daarvan, daar kan auteursrecht op rusten. Er is dus pas sprake van een werk, zo zeg het Hof van Justitie, als het identificeerbaar is met voldoende precisie en objectiviteit. Er zijn namelijk te veel variabelen mogelijk en het is te afhankelijk van de omstandigheden. Smaak is een belevenis. De smaak van een voedingswaar, zoals Heksenkaas, kan niet voldoende objectief en niet met voldoende nauwkeurgheid worden geïdentificeerd. Daarom is het geen auteursrechtelijk werk. Over smaak valt niet te twisten Wat het Hof van Justitie dus eigenlijk zegt, is dat iedereen een smaak anders beleeft. Wat jij proeft, zal ik niet per se ook zo proeven en andersom. De een vindt […]

Filmen en fotograferen tijdens de Sinterklaasintocht. Mag dat en wat mag je dan met die beelden doen? Nu de AVG in werking is getreden en discussies rondom Sinterklaas niet bepaald afnemen, krijgen we steeds meer de vraag of en hoe er dan gefilmd en gefotografeerd mag worden tijdens de intocht. Iedereen wil veilig naar de intocht kunnen en niet geassocieerd worden met het andere kamp. Persoonsgegevens van Sinterklaas en Piet Weten we wie Sint en de Pieten zijn? Bij de landelijke intocht weten we prima wie Sinterklaas is. Bekende Pieten, ongeacht hun pak en de schmink herkennen we ook. Als we deze personen filmen of fotograferen, verwerken we persoonsgegevens. Bij lokale intochten is meestal ook bekend wie Sinterklaas is. Pieten zullen soms wel of niet te herkennen zijn. Als je op kunt zoeken wie Sinterklaas is en wie de Pieten zijn, verwerk je ook persoonsgegevens. De vraag is of je met enige tijd, geld en inspanning kunt achterhalen wie het zijn. Zo ja, dan zijn het persoonsgegevens. Persoonsgegevens van het publiek Het publiek dat op een intocht afkomt kennen we meestal niet. Zeker niet als het om de landelijke intocht gaat. In een dorp is het misschien anders, omdat je […]

Het zal je maar gebeuren. Als onbekende Nederlander zie je een heel artikel en verschillende portretten over jezelf in de roddelbladen verschijnen. Jij hebt wél wat te verbergen en dat is niet alleen je pincode. De publieke belangstelling is niet aan jou besteed en je hebt het gevoel dat de roddelpers wel achter je aan zit. Kun je daar wat tegen doen? Barbra Streisand effect Als je niet blij bent met een eenmaal gepubliceerd artikel, is het niet altijd verstandig om daarover te gaan procederen. Vonnissen worden wel geanonimiseerd, maar zeker als je verliest is met een kleine Google zoektocht zo te vinden over wie het gaat. Heel fijn, al die data in vonnissen. De vriend van Dionne Stax werd dus gevolgd door de roddelpers. Hij werd genoemd in Shownieuws en verscheen in een roddelblad. Door erover te procederen is er nu extra aandacht op hem gevestigd. Te meer omdat hij verloren heeft en we het dus volgens de rechter ook best over hem mogen hebben. Zonder die rechtszaak was deze blogpost er niet geweest. Dat noemen we het Barbra Streisand effect: Door te procederen extra aandacht vestigen op iets waar je juist minder aandacht voor wilde. Roddel: nieuwe vriend […]

Een merk kun je bekijken vanuit verschillende perspectieven. Vanuit een marketingperspectief en vanuit een juridisch perspectief, bijvoorbeeld. Als je niet weet dat een merk verschillende definities kan kennen of je de verschillende betekenissen niet (goed) uit elkaar weet te houden, kan dat tot miscommunicatie en misverstanden leiden. Daarom probeer ik graag uit te leggen welke betekenissen een merk kan hebben. Wat is een merk Een merk is een teken (woord, logo, vorm, kleur, geluid) waarmee een product of dienst onderscheiden kan worden van andere producten of diensten. Een merk heeft daarmee een herkomstfunctie. Door het merk weet je waar een product of dienst vandaan komt. Een merk moet worden ingeschreven. Het teken krijgt bescherming in het geografisch gebied, de landen, waar het is ingeschreven en voor de klassen, de categorieën en bijbehorende beschrijvingen waarvoor het is ingeschreven. Zonder inschrijving is er geen merk. In elk geval niet in juridische zin. Brand vs Trademark Het verschil tussen een merk in juridische zin en een merk in de marketing zin van het woord, kan ik het beste uitleggen aan de hand van de Engelse termen trademark en brand. Een geregistreerd merk of registered trademark, zijn merken die zijn de ingeschreven en waar […]

Coolblue is een sterk merk. Dat is niet alleen goed voor naamsbekendheid en om zo meer te kunnen verkopen, maar ze kunnen daarmee ook makkelijker optreden tegen namaak. Ga je een nieuw bedrijf beginnen of sta je op het punt om te rebranden? Leer dan van Coolblue! Bierviltje Coolblue begon als een idee van drie studenten. Een businessplan op een bierviltje. Studenten die een webwinkel bouwden, tussen de colleges en tentamens door. Nog voor het gemak van iDeal uberhaupt bestond. Coolblue begon in 1999 nog lang niet zo hip en uitgekiend als ze nu zijn. Ondanks de manier waarop ze voor deze naam hebben gekozen (daarover later meer), zag je dat zelfs niet in het logo terug. MP3man.nl Coolblue is niet begonnen met deze naam. Nou ja, eigenlijk wel, maar zo traden ze niet naar buiten. Het begon allemaal met mp3man.nl en een studentenkamer als magazijn. De naam Coolblue kwam nog nergens terug. Pas in de loop der jaren verscheen het langzaam in de rechter bovenhoek. Zo ontstonden eerst vele tientallen tot uiteindelijk 325 gespecialiseerde webshops, waar het werkelijke bedrijf Coolblue nauwelijks in te herkennen was. Ze zijn pas laat begonnen met het opbouwen van hun merk. HotOrange HotOrange was […]

Ja, ook presidenten kunnen auteursrecht schenden. Trump kondigt de sancties tegen Iran aan met een soort parodie op Game of Thrones. Is het inderdaad een parodie of een inbreuk op auteursrecht? pic.twitter.com/nk2vKvHuaL — Donald J. Trump (@realDonaldTrump) November 2, 2018 Geen auteursrecht op idee of stijl Op een stijl of idee rust geen auteursrecht. Daar mag Trump dus gerust mee aan de haal gaan. Dat we allemaal ook wel zien dat hij probeert te verwijzen naar Game of Thrones doet daar niets aan af. Lees ook: Je kunt geen inbreuk maken op een stijl Bijna hetzelfde lettertype HBO, waar de serie Game of Thrones draait, zegt dat het door Trump gebruikte lettertype nagenoeg hetzelfde is als dat van Game of Thrones. Als HBO het auteursrecht op het lettertype heeft, kan het gebruik van een lettertype dat er te veel op lijkt, best een inbreuk zijn op het auteursrecht op dat lettertype. Daar zou HBO dus best wat tegen kunnen doen. Parodie Wat Trump doet zou je als parodie kunnen zien op Winter is Coming. Parodieën zijn toegestaan. In de VS zal het hoogst waarschijnlijk fair use genoemd worden. Alhoewel politiek gebruik daar wel buiten zou kunnen vallen. Normaal Amerikaans Winter […]