Auteursrecht Smoesjes: Het stond op Twitter!

Je zou toch denken dat inmiddels wel duidelijk is dat wat je op internet vindt, niet zomaar gebruikt mag worden. Ook niet, of misschien zelfs, niet, als het je het op social media, zoals Twitter kunt vinden.

Foto: Ilse Wolf (duh!)

“Zeg 112Vandaag.nl zoek je bronnen even goed op”

Wat doe je nou als je graag een foto bij een artikel wil plaatsen? Als je er zelf niet (op tijd) bij was, kun je misschien wel wat vinden via social media. Geen probleem natuurlijk. En zolang iedereen braaf de share en retweet buttons gebruikt, kun je ook heel makkelijk de werkelijke bron terugvinden.

Bron: Twitter

Wil je iets citeren, dat kan ook met een afbeelding, zoals een foto, dan moet daar zowel een naam- als bronvermelding bij, voor zover dat redelijkerwijs mogelijk is. Haal je dus iets van Twitter, dan kun je daar in elk geval de naam bij zetten van de persoon die het tweette en is je bron ofwel Twitter of het specifieke twitteraccount.

Ook een tweet of content uit een tweet kun je citeren, als je maar aan alle vereisten voldoet.

“Hij staat op Twitter”

Hij staat op Twitter. Tja, dat op zich is een juiste constatering. Hij stond zelfs op Facebook. Daar heeft Ilse Wolf namelijk zelf haar foto op geplaatst. Sterker nog, ze heeft in de foto haar naam/webadres genoemd. Erg moeilijk werd het ze dus niet gemaakt om de bron te vinden.

Brand op de Haagweg in #breda. #Haaweg #brand pic.twitter.com/lHdSytoCuU

— Ilse Wolf (@_IlseWolf) November 19, 2015

Van wie is het auteursrecht?

Het auteursrecht is van de maker van een werk. In dit geval dus van fotografe Ilse Wolf. De foto is niet van het social media kanaal en al helemaal niet in het publiek domein. Zij mag daarom zelf bepalen of haar foto openbaar gemaakt of verveelvoudigd wordt. Zij mag ook bepalen die wie dat gebeurt. Wie om toestemming vraagt en deze krijgt, mag de foto gebruiken. Dat deden velen media ook. Keurig, inclusief naamsvermelding.

Nos, nu, hartvannl en andere media vragen netjes om gebruik foto van de brand. Behalve @112vandaag.

— Ilse Wolf (@_IlseWolf) November 19, 2015

Twitter krijgt geen auteursrecht

Een groot misverstand is dat Twitter auteursrechten krijgt over wat jij daar publiceert. Dat is onjuist! Je geeft Twitter wel een zeer ruime licentie om het onder meer voor onbepaalde tijd, wereldwijd te gebruiken, te wijzigen en sublicenties te verlenen. Twitter mag dus anderen toestemming geven om iets te doen met wat jij uploadt.

Maar Twitter doet dat niet, behalve dan via de mogelijkheid om te retweeten en te quote-tweeten. Er worden geen licenties verleend om er verder nog wat mee te doen.

De maker heeft dus wel een uitgebreide licentie gegeven aan Twitter, maar Twitter geeft deze licentie niet door aan derden, waardoor je dus niets mag doen met wat je op Twitter aantreft, behalve retweeten of gebruik maken van uitzonderingen in de Auteurswet, zoals citeren en parodiëren.

Persoonlijkheidsrechten van Ilse werden ook nog geschonden

Behalve dat de foto zonder toestemming werd overgenomen, werd de naam van Ilse ook nog uit de foto geknipt. Dat is ook nog eens een schending van de persoonlijkheidsrechten van de maker.
Een van die persoonlijkheidsrechten is bijvoorbeeld dat de maker zich mag verzetten tegen openbaarmaking van de foto zonder naamsvermelding. Als 112Vandaag.nl de foto niet had bijgesneden, zouden ze keurig aan naamsvermelding hebben gedaan. Misschien zou Ilse dan zelfs een beetje minder boos zijn geworden. Door het bijsnijden van de foto hebben ze trouwens nog een tweede persoonlijkheidsrecht geschonden. Je mag een foto namelijk niet zonder toestemming wijzigen of verminken. Had nou maar gewoon die credits gegeven, want nu mogen ze natuurlijk betalen voor het ontbreken van een licentie, voor het publiceren op social media (de foto staat nog steeds op Facebook), voor het ontbreken van naamsvermelding en voor het verminken van de foto. Eigenlijk zouden we nog graag een extra bedrag rekenen voor het ontbreken van excuses, maar ja, daar voorziet de wet dan weer niet in.

Uitzondering: Citaatrecht

In sommige gevallen zou de foto nog als citaat gebruikt kunnen worden. Dan hoeft er geen toestemming gevraagd te worden en hoeft er ook geen vergoeding voor gebruik betaald te worden. De publicatie moet dan wel aan een paar criteria voldoen. Belangrijk zijn bijvoorbeeld de naam- en bronvermelding en het respecteren van de persoonlijkheidsrechten. De foto bijsnijden is dus uit den boze, al helemaal wanneer daarmee de naam wordt weggesneden.

Foto is op de website vervangen

Is snel de foto verwijderen of vervangen de oplossing? Nee. De schade is al geleden. De inbreuk is er al geweest. Dat kun je niet meer terugdraaien. Jammer vooral, dat de foto nu vervangen is voor een foto mét naamsvermelding.

Bovendien hebben ze het artikel op Facebook gedeeld. Facebook neemt de foto over op hun servers. Dat is namelijk beter voor de laadtijd. Dat is dus een nieuwe openbaarmaking. Een waar MyJour laatst nog voor op de vingers is getikt door de rechter. Ze zullen daarom die foto daar of het hele bericht ook nog weg moeten halen of ze moeten alsnog goede afspraken maken met Ilse.

“Maar jij gebruikt de foto nu ook!”

Klopt. Ik gebruik de foto nu ook. Kostte me wel een hele tweet. Kun je nagaan wat een moeite…..

@charlotteslaw Ja hoor 🙂

— Ilse Wolf (@_IlseWolf) November 20, 2015

Lees ook:
– Rust er Auteursrecht op Social Media content?
– Auteursrecht: Fotografie en Social Media
– Gebruik van foto’s geplaatst op social media rechtmatig?
– Rust er auteursrecht op Tweets?