Auteursrecht en portretrecht kunnen soms erg ondoorzichtig zijn. Ze kennen beide een groot grijs gebied waardoor niet altijd duidelijk is wat nog wel en wat niet meer mag. Geen Stijl was vorige maand weer zo vriendelijk voor een goed voorbeeld te zorgen, door een jaar geleden hyperlinks te plaatsen naar gelekte Playboy foto’s van Britt Dekker. De vraag was hier of Geen Stijl de foto’s van Britt Dekker openbaar maakte door de hyperlink te plaatsen. Het auteursrecht verleend de houder ervan het recht tot openbaar maken en verveelvoudigen van het werk en dus ook om anderen te verbieden dat te doen. Daarnaast zorgde deze hyperlink volgens de rechtbank een inbreuk op het portretrecht van Britt Dekker.
Update 8 september 2016 – Uitspraak HvJ EU: Hyperlink naar illegale content soms illegaal
Auteursrecht – Openbaar maken
Zoals gezegd geeft het auteursrecht het exclusieve recht om openbaar te maken of te verveelvoudigen (kopiëren). In dit geval had Sanoma een exclusieve licentie voor het gebruik van de foto’s gekregen van fotograaf Carli Hermes. De auteursrechten liggen dus niet bij Sanoma, maar de exclusieve licentie heeft er wel voor gezorgd dat zij actie mochten ondernemen op de auteursrechtinbreuk.
In dit geval ging het niet om het verveelvoudigen of kopiëren, zoals we veel zien gebeuren, maar om het openbaar maken van foto’s die daarvoor nog niet openbaar waren.
Het plaatsen van hyperlinks zorgt niet per definitie voor een openbaarmaking. Integendeel zelfs, over het algemeen verwijst een hyperlink naar werk dat juist al openbaar gemaakt is en door het grote publiek gevonden en bekeken kan worden. Omdat er alleen maar sprake is van een link, is er juist geen sprake van verveelvoudiging.
In dit geval heeft de rechtbank gezegd dat door het plaatsen van de hyperlink er wel sprake was van openbaarmaking. En wel om de volgende redenen:
Uiteraard speelt mee dat Geen Stijl wist dat de foto’s bedoeld waren voor een uitgave van Playboy die pas later dat jaar in de winkels zou liggen.
Portretrecht
Britt Dekker heeft uiteraard bewust meegewerkt aan de fotoreportage. Meewerken aan de reportage en toestemming geven voor bepaalde publicaties, wil echter nog niet zeggen dat er ook sprake is van een in opdracht gemaakt portret. Het gaat er dus om of Britt Dekker een redelijk belang heeft dat zich tegen deze openbaarmaking verzet. Zij beriep zich op haar portretrecht.
Britt Dekker heeft toestemming gegeven voor het maken van de foto’s en voor het publiceren daarvan in Playboy en op de website van Playboy. Dat wil echter nog niet zeggen dat de foto’s dan maar overal openbaar gemaakt mogen worden. De manier waarop en de context waarin de foto’s gepubliceerd worden spelen daarbij een rol. De diskwalificerende toon van de publicatie en het feit dat de foto’s nu uitgelekt waren voor de geplande publicatie in Playboy, maakten volgens de rechtbank dat Geen Stijl inbreuk maakte op de privacy-belangen van Britt Dekker.
Daarnaast is zij een bekende persoonlijkheid die zich laat betalen voor publicaties van haar portret. Zij heeft een zogenaamde verzilverbare populariteit. Naast een privacy-belang heeft zij daarmee tevens een commercieel belang. Zij hoeft deze publicatie door Geen Stijl daarom ook niet te accepteren zonder er voor betaald te krijgen.
Internet
BREIN is blij, Geen Stijl gaat in beroep en De Piratenpartij is boos. De redenering is dat het internet hierdoor niet meer vrij zou zijn. Dat hyperlinken verboden zou worden. Dat nieuws niet meer verspreid kan worden.
Naar mijn idee moet deze uitspraak niet zo breed gelezen worden. Hyperlinken mag op zichzelf wel. Meestal zijn de berichten en beelden tenslotte al voor het grote publiek beschikbaar en hyperlinken zorgt meestal niet voor het kopiëren van die content. Dit hele specifieke geval was echter anders en naar mijn idee uniek. De foto’s waren wel al openbaar, maar voor een zo kleine groep, dat de rechtbank vond dat alleen door de inmenging van Geen Stijl de beelden voor het grote publiek beschikbaar zijn geworden. Tel daar het winstoogmerk bij op en de publicatie is onredelijk geworden.
Wanneer het echt zou gaan om het delen van nieuws of de content al voor een groter publiek beschikbaar is, spreken we al van een heel andere situatie. Het internet is in die zin nog steeds vrij.
Lees ook:
– Pinterest, een auteursrechtelijk probleem?
– Blogger moet betalen voor onrechtmatig gebruik van foto.
– Blog en het beeldcitaat.