Wat is het nut van een Copyright Notice?

Een copyright notice is een vermelding op een website of ander werk, waarmee iemand aangeeft de maker/auteursrechthebbende van een werk te zijn. Het bestaat uit drie elementen: © of het woord copyright, naam van de maker, jaartal van eerste publicatie. Is een copyright notice verplicht op je website? Wat is het nut van een copyright notice?

Een eerdere versie van dit artikel werd gepubliceerd op 13 september 2013. Dit artikel is herschreven, geüpdatet en opnieuw gepubliceerd op 1 januari 2020. Laatste update: 31 december 2021.

Een copyright notice is niet verplicht

In het grootste deel van de wereld is een werk eenvoudigweg door het auteursrecht beschermd, zolang het maar voldoende creatief is en niet te gewoon is. Er zijn geen formaliteiten. Als maker hoef je verder niets te doen om dat auteursrecht te krijgen.

Dat is in sommige landen wel anders geweest. Tot 1989 was een copyright notice in de VS nog wel verplicht, anders mocht je het auteursrecht op het werk niet claimen. Er zijn zelfs landen (geweest) waar je je werken steeds moest registeren om auteursrecht te krijgen.

Een copyright notice heeft weinig juridische waarde

Omdat een copyright notice of auteursvermelding niet verplicht is, heeft het ontbreken ervan ook geen gevolgen. Dat wil niet zeggen dat het helemaal geen waarde heeft.

De naam die op of bij een werk staat, wordt vermoed ook de naam van de maker te zijn. Daarom kan een copyright notice toch wel handig zijn. In de VS heeft het bovendien nog extra waarde: als er een copyright notice bij stond en iemand heeft inbreuk gemaakt, dan moet dat wel expres geweest zijn en is de schadevergoeding hoger. In Nederland maakt dat geen verschil voor de hoogte van de schadevergoeding.

Artikel 4 Auteurswet

De naam van de persoon die op of bij het werk staat vermeld, wordt vermoed ook de auteursrechthebbende te zijn, zo staat in artikel 4 Auteurswet. Daarom kan het ook zeker geen kwaad om een copyright notice op je website te plaatsen en op of bij andere werken te publiceren.

Dit geeft je dus geen auteursrecht, maar het geeft je een voorsprong in bewijs.

Artikel 8 Auteurswet

Maakt een rechtspersoon een werk openbaar, onder eigen naam, zonder de naam van de werkelijke maker te vermelden? En is niet afgesproken dat de naam van de maker wel vermeld moest worden? Dan wordt de rechtspersoon automatisch de auteursrechthebbende door de openbaarmaking.

Daar zijn twee oplossingen voor:

1. Spreek af dat de naamsvermelding of copyright notice met naam van de maker, verplicht is bij publicatie.
2. Ben je de maker, publiceer dan zelf eerst. Zo maak je gebruik van artikel 4 Auteurswet.

Hoe vermeld ik een copyright notice?

Volgens het Amerikaanse recht, bestaat een copyright notice uit drie onderdelen:

1. Het copyright symbool ©, het woord ‘Copyright’ of ‘Copr.’
2. Gevolgd door het jaartal van eerste publicatie
3. Daarna de naam van de auteursrechthebbende

Dit hoeft niet in een specifieke volgorde. Vervolgens moet je het ergens plaatsen waar het voldoende eenvoudig te vinden is. En natuurlijk op een manier, zoals met voldoende contrast en in een lettergrootte dat normaal leesbaar is.

Welk jaartal moet er in mijn copyright notice staan?

Zoals gezegd moet vooral het jaartal van eerste publicatie gemeld worden. Ook wanneer je er iets aan wijzigt of een variant van het werk maakt, mag je het jaartal van eerste publicatie noemen.

Maar wanneer je heel veel wijzigt is het niet meer hetzelfde werk. Een blogpost dat je toevoegt, is eigenlijk al een werk op zichzelf. Daarom zie je vaak dat websites zowel het eerste jaar tonen als het laatste jaar. Dat is dus pas nodig bij een (grote) update.

Copyright notice op social media

Je weet hopelijk wel dat het geen zin heeft om een eenzijdige verklaring op Facebook te posten, over je auteursrechten en privacy. Je bent namelijk al akkoord gegaan met alle voorwaarden en daarin staat onder meer dat je Facebook een zeer uitgebreide licentie geeft om jouw werk te mogen gebruiken en verspreiden en dat je dit kunt beperken in je privacyinstellingen.

Iedereen mag op social media de knoppen gebruiken die beschikbaar zijn. Zoals de deelknop op Facebook, het delen van posts in stories op Instagram of het delen van een story waarin je genoemd bent in je eigen story op Instagram, het retweeten van een tweet op Twitter of het repinnen van een pin op Pinterest.

Een copyright notice of naamsvermelding op social media kan zeker verstandig zijn, om zo jezelf als maker van je werk te erkennen. Maar een lang verhaal of bijvoorbeeld met tekst proberen een ander te verbieden jouw werk te delen, dat heeft geen toegevoegde waarde. Zo’n eenzijdig verbod werkt op social media niet.

All rights reserved

Achter een copyright notice zie je soms ook wel ‘all rights reserved’ of ‘alle rechten voorbehouden’ staan. Ook dat heeft weinig juridische waarde. Als je eenmaal het auteursrecht hebt, mag een ander jouw werk niet gebruiken, tenzij ze gebruik kunnen maken van een beperking van het auteursrecht, zoals het citaatrecht of de parodie. Ook hier heeft het vooral een informerende functie. Kwaad kan het dus ook niet.

Claim niet meer dan je hebt

Kijk met een copyright notice wel uit dat je geen onjuiste mededelingen doet. Op je website zijn misschien niet alle werken van jou. Voorkom daarom dat je copyright notice zo overkomt dat het daarmee lijkt alsof alles van jou is.

Wel of geen copyright notice?

Een copyright notice bepaalt dus niet of je wel of geen auteursrecht hebt, maar het maakt het gemakkelijker om je rechtspositie te bewijzen. Daar kan het dus wel praktisch voor zijn.

Als de auteursvermelding of naamsvermelding duidelijk genoeg vermeld staat op of bij een werk, kan dat wel goed een waarschuwende werking hebben. Mensen zijn zich er daardoor meer bewust van dat er auteursrecht rust op het werk, waardoor het minder snel ‘gejat’ wordt en er minder snel sprake zal zijn van een inbreuk op auteursrecht.

Tips

– Een copyright notice en het copyright symbool zijn niet verplicht
– Gebruik het symbool enkel bij werk dat ook echt van jou is, anders doe je een valse mededeling
– Gebruik het ter bewustwording of extra bescherming, maar denk na of je jouw doel zo wel bereikt

Lees ook:
– Auteursrecht: Creative Commons
– Auteursrecht of Merk
– Auteursrecht: naamsvermelding