Het auteursrecht vervalt 70 jaar na het overlijden van de maker. Sinds 1 januari 2019 mogen we dus werken gebruiken van makers die in 1948 (of eerder) overleden zijn. Toch moet je soms betalen om aan die werken te komen en ze te kunnen gebruiken. Hoe kan dat dan, als er toch geen recht meer rust op dat werk?
Publiek domein is niet hetzelfde als gratis
Dat er op een werk geen auteursrecht meer rust, omdat het zich in het publiek domein bevindt, wil nog niet zeggen dat je recht zou hebben om het werk gratis te krijgen en te mogen gebruiken. Het wil alleen maar zeggen dat niemand meer een beroep kan doen op het auteursrecht en dus ook niet op basis daarvan iemand kan verbieden om het werk te gebruiken.
Heb je het werk of een kopie daarvan dus eenmaal in handen, dan mag je het gewoon gebruiken en kan niemand meer verbieden, op grond van het auteursrecht, dat werk te gebruiken.
Bestand niet vrij verkrijgbaar
Het kan natuurlijk zo zijn dat een partij het werk heeft of bestanden daarvan en dat niemand anders dat heeft. Zo’n partij is niet verplicht dat werk gratis te verstrekken. Zij mogen daar als eigenaar van het bestand, gewoon een vergoeding voor vragen. Niet uit hoofde van het auteursrecht dus, maar gewoon omdat zij de unieke positie hebben dat ze het bestand in handen hebben.
Marktwerking. Niet meer en niet minder, eigenlijk.
Rechtenvrij bestaat niet
Rechtenvrij bestaat niet. Niet iedereen verstaat hetzelfde onder deze term. Sommige mensen bedoelen er bijvoorbeeld alleen ‘royalty free’ mee, wat vooral betekent dat er slechts één keer betaald hoeft te worden. Bovendien kan het auteursrecht op een werk wel vervallen zijn, maar dat zegt nog niets over andere rechten. Denk bij foto’s, video’s, illustraties en schilderijen van personen bijvoorbeeld aan het portretrecht. En eventueel merken die in beeld zijn waarvan het merkrecht telkens verlengd is.
Wil je meer weten over het gebruiken van bestaande content? Lees dan #contentrecht.
