Je hebt een blog of je werkt op de redactie van een krant of tijdschrift. Je kunt niet altijd zelf alle content maken en bent dus ook afhankelijk van beeldbanken of van foto’s en teksten die door anderen worden aangeleverd. Uitstekende werkwijze, maar daarmee is je verantwoordelijkheid nog niet volledig verdwenen. De reactie “Het werk heb ik van haar gekregen”, werkt daarom niet altijd.
Van wie heb je het gekregen?
Het bruidspaar die een foto instuurt voor een wedstrijd of aan de krant levert voor een stukje over hun bruiloft. Kersverse ouders die een foto uit de newbornshoot met hun jongste telg leveren aan het tijdschrift voor een stukje over babynamen. De organisator van een event die reportagefoto’s levert aan de aanwezige journalist-zonder-camera. Het restaurant dat een foto van zijn zaak van internet plukt en aan een blogger levert voor publicatie.
Zender is niet de auteursrechthebbende
In sommige gevallen is de persoon die de foto ter beschikking heeft gesteld, niet ook de persoon die auteursrechthebbende is van de foto. Alleen de auteursrechthebbende mag bepalen of een werk verveelvoudigd mag worden (door het opsturen van een kopie van een bestand, bijvoorbeeld) en of het openbaar gemaakt mag worden (zoals door het publiceren ervan op een blog of in een krant of tijdschrift). Heb je de foto niet van de auteursrechthebbende zelf gekregen, is dus nog maar de vraag of je het wel mag gebruiken.
Verantwoordelijkheid van publicerende partij
Als publicerende partij, zoals een blog, krant of tijdschrift, ben jij aansprakelijk voor die publicatie. Als de publicatie inbreuk maakt op het auteursrecht, mag de auteursrechthebbende de publicerende partij hier op aanspreken en schadevergoeding vorderen. Dat je de foto’s geleverd hebt gekregen van iemand, doet daar niets aan af. Je zou hooguit naar die persoon kunnen gaan om te melden dat ze jou de foto niet hadden mogen leveren en dat je daarom wil dat zij de schadevergoeding betalen.
Problemen met auteursrecht voorkomen
Je wil natuurlijk voorkomen dat je zegt “maar deze foto heb ik aangeleverd gekregen”, waarna je toch niet onder een schadevergoeding uitkomt. Hoe zorg je daarvoor? Heel simpel: vraag bij de persoon na of je deze foto werkelijk voor publicatie mag gebruiken en of zij dat met de maker/auteursrechthebbende van de foto hebben besproken. Vraag ook wiens naam je bij de foto moet noemen, om te voorkomen dat je alleen aangesproken wordt op het ontbreken van correcte naamsvermelding. Hiermee voorkom je in elk geval dat er gedachteloos foto’s worden aangeleverd en er wellicht alsnog gecontroleerd gaat worden of de foto werkelijk hiervoor gebruikt mag worden. Het liefst leg je ook alle verantwoordelijkheid nog bij die persoon neer. Als jij toch aangesproken wordt op verkeerd gebruik van de foto, dat de schade dan voor rekening komt van de persoon die het beeld heeft aangeleverd.
Foto’s bij Persberichten
Een uitzondering is wanneer je een foto bij een persbericht ontvangt. Een persbericht wordt immers juist opgestuurd met de bedoeling dat er gepubliceerd zal worden. Dat geldt ook voor de meegeleverde afbeeldingen. Staat er een naam van de maker bij de foto, dan zul je die wel moeten noemen. In andere gevallen is het niet nodig dat de naam van de maker genoemd wordt.
About Charlotte Meindersma
Ook bij foto’s die met persberichten worden meegezonden loopt de ontvanger risico’s dat publicatie van de foto’s zonder toestemming van de auteursrechthebbende (meestal de fotograaf) geschiedt en de publicerende ontvanger daarop vervolgens wordt aangesproken.
Verder behoren de foto’s m.i. in relatie tot het persbericht te worden gebruikt en niet later ook als illustratie op een puur commeriële website.
Dat is zeker waar Meindert, dat het ook bij een persbericht nog mis kan gaan. Maar daar hoeft de publicerende partij geen rekening mee te houden. De schadevergoeding kan dan per definitie worden doorgeschoven naar de persoon of het bedrijf dat het persbericht de wereld in heeft gebracht.
En het is inderdaad zou dat iets dat met een persbericht is meegestuurd alleen gebruikt mag worden in relatie tot dat persbericht of interviews die daar uit voortvloeien etc.
Wie moet de vordering tot schadevergoeding dan doorschuiven?
Ik ga ervan uit dat de auteursrechthebbende de vordering neerlegt bij degene die een foto daadwerkelijk onrechtmatig heeft gepubliceerd en dat de inbreukpleger de kosten van de vordering/schadevergoeding vervolgens verhaalt op de partij die de foto bij het persbericht heeft meegezonden.
Het lijkt mij onjuist dat de auteursrechthebbende de vordering zelf moet neerleggen bij de partij die de foto bij het persbericht heeft verstuurd.
De publicerende partij. Althans, die betalen hem dus eerst en zeggen vervolgens tegen de partij waar ze het persbericht van hebben gekregen dat zij de schade maar moeten vergoeden.
Je kunt inderdaad nooit zeggen ‘ik wist het niet, je moet maar bij een andere partij zijn’. Eventueel kan de auteursrechthebbende bij twee partijen terecht: de publicerende voor het onrechtmatig publiceren en de verzendende partij voor het onrechtmatig verveelvoudigen en verspreiden van het werk.
“In andere gevallen is het niet nodig dat de naam van de maker genoemd wordt.”
Is dat zo? Menig fotograaf hamert daar namelijk sterk op, dat naamsvermelding te allen tijde verplicht is? Zelf ben ik niet zo spits op naamsvermelding, als het qua beeld/paginaopmaak niet uitkomt is het voor mij echt geen breekpunt als ik niet vermeld wordt. Maar vraag het me wel af hoe het nu precies zit, gezien deze opmerking van jou?
Het gaat hier specifiek om een foto die met een persbericht is meegestuurd én waarbij de verzender niet de naam van de fotograaf heeft genoemd. Als je een persbericht ontvangt mag je uitgaan van de informatie die is meegeleverd en hoeft een journalist geen extra navraag te doen. Het gaat dan vaak genoeg om productfoto’s bijvoorbeeld.
Eiste de fotograaf wel naamsvermelding, kan de fotograaf dat bij beide partijen verhalen. Verhaal je het bij de publicerende partij, kan die op zijn beurt de schade verhalen op de partij die het persbericht met foto verzond.
Ah zo. Helder!