Je hebt er misschien al van gehoord. Sinds januari kan iedereen een betaalde fotojournalist zijn voor Metro. Metro is namelijk samenwerking aangegaan met Scoopapp.
Burgerjournalistiek dus. Een goed idee? De meningen zijn daar over verdeeld. Hieronder in elk geval de juridische consequenties van het gebruik van Scoopshot. Op 19 april 2012 lanceerden zij nieuwe Algemene Voorwaarden.
Wat is Scoopshot
Scoopshot is een app voor android en iPhone.
Je kunt er zowel foto’s mee maken en meteen uploaden of foto’s die je op een andere manier maakte alsnog uploaden.
Via Scoopshot kun je op twee manieren geld verdienen:
- Je plaatst foto’s van nieuwsfeiten, die een nieuwsmedium daar zoekt en vervolgens kan kopen. Voor deze foto’s kun je zelf de prijs bepalen.
- Je wordt op pad gestuurd door een nieuwsmedium waar jij je voor aangemeld hebt. In dit geval Metro. Metro bepaalt dan welke gebeurtenis je wanneer moet fotograferen en wat je daar mee kunt verdienen, mochten ze tot plaatsing overgaan. Geen garanties dus.
Je foto’s zullen altijd slechts 48 uur beschikbaar zijn in de App. Scoopshot voorziet dus niet in archieffoto’s.
Scoopshot wil zelf natuurlijk ook nog wat verdienen en vraagt daarom een hoger bedrag aan de journalist die een licentie koopt, dan het bedrag dat jij gevraagd hebt.
Copyright en Exclusive rights
Scoopshot lijkt wat moeite te hebben met de termen copyright (auteursrecht) en excusive right (exclusief recht). Het auteursrecht is als het ware een volledig recht. Je kunt bijvoorbeeld een exclusieve licentie verlenen aan een ander, zonder je auteursrecht te verliezen. Je beperkt daarbij echter jezelf, omdat je, in dit geval de foto’s, niet meer aan een ander mag licentieren.
Als maker en verkoper geef je, volgens de Algemene Voorwaarden, aan Scoopshot het exclusieve recht om de foto minimaal 48 uur in bezit te hebben en in de Shop tentoon te stellen. Als binnen die periode niemand de foto heeft gekocht, krijg je het auteursrecht weer terug.
Huh? Ho, wacht even. Had ik mijn auteursrecht overgedragen dan? Ik wist van niets!
Een artikel verder lezen we echter welke rechten de koper krijgt:
- Een recht om de foto 3 dagen te publiceren, binnen een periode van 7 dagen na aankoop.
- Enkel publicatie in door hem in eigendom zijnde merk. De Telegraaf is bijvoorbeeld van dezelfde eigenaar als Sp!ts. Koopt Sp!ts nou en foto via Scoopshot, mag dus niet ook de Telegraaf hiervan gebruik maken. Zij zullen dan een eigen licentie moeten kopen. Wel mag Sp!ts de foto voor zowel nieuwsitems als commerciele doeleinden, zoals reclame, gebruiken. Ook via alle kanalen die Sp!ts heeft, waaronder de krant zelf en de website. Task photos, wanneer een medium jou dus voor de foto op pad heeft gestuurd, mogen wel enkel voor nieuws gebruikt worden.
- In eerste instantie wordt er geen exclusief recht aan de koper geboden. Je mag de foto later dus na 48 uur ook aan een ander verkopen.
- De koper mag de foto bewerken, wanneer dit voor redactionele doeleinden nodig is.
- Vervolgens blijkt het ook nog mogelijk te zijn aan de koper een exclusief recht te verkopen. De koper mag dan bijna alles met de foto wat hij wil en hij is de enige die de foto nog mag publiceren en verveelvoudigen. Maar kennelijk laten ze je dan je auteursrecht niet verkopen!
Iets verder op lees ik bij een artikel de kop ‘Transferring copyrights …’. Dus toch?
Het blijkt mee te vallen. Ze hebben het over ‘de rechten zoals hierboven omschreven’. Dat zijn slechts licenties.
Conclusie
Scoopshot noemt het soms weliswaar copyright, maar wanneer we de uitleg in de voorwaarden volgen, blijkt het om licenties te gaan.
De fotograaf behoudt dus alle auteursrechten en kan zelfs expliciet aangeven dat ook de persoonlijkheidsrechten (naamsvermelding) nageleefd moeten worden.
Voor je rechten hoef je dus niet zo bang te zijn. Of het goed is voor de fotojournalistenbranche en de prijzen die daar betaald worden, dat is een andere discussie.
Meer leren over auteursrecht en hoe je zelf je auteursrechten kunt beschermen? Volg de workshop auteursrecht.
UPDATE 12/6: Ook AD gaat met Scoopshot werken. Bron en oproep van AD.
Lees ook:
– Herpublicatie van een artikel
– Pinterest, een auteursrechtelijk probleem?
– Workshop auteursrecht voor beeldmakers