Fotowedstrijden. Ze zijn geliefd en gehaat, beroemd en berucht. Veel bedrijven zetten het in om op deze manier aan goede of creatieve foto’s te komen. Of als marketingstunt. Fotografen doen mee om meer naamsbekendheid te krijgen, er geld of opdrachten aan over te houden en soms gewoon voor de eer. De ene wedstrijd is de andere natuurlijk niet. Voorwaarden lopen daarom uiteen. Het is natuurlijk aan jouzelf om te bepalen of je aan een wedstrijd mee wilt doen en wat jij belangrijk vindt. Ik geef je nu graag 3 zaken waar je in elk geval goed op moet letten en over na moet denken.
1. Auteursrecht
Het belangrijkste voor de meeste fotografen/deelnemers zal het auteursrecht zijn.
Bij sommige wedstrijden wordt er gevraagd het auteursrecht af te staan. Dat kan in de basis niet via de algemene voorwaarden. Het moet namelijk via een akte. Dat is een door beide partijen ondertekend geschrift, meestal voorzien van meer specifieke informatie over wat er overgedragen zal worden. Zo’n overdrachtsbepaling in de algemene voorwaarden kun je echter wel lezen als een verplichting de auteursrechten op een later moment alsnog via een akte over te dragen, bijvoorbeeld op het moment dat er een conflict blijkt te bestaan, waarbij dit van belang is.
Soms vragen ze niet om overdracht van auteursrecht. Dat vind ik in de meeste gevallen een stuk eerlijker. Let in dat geval wel op de licentie. Is duidelijk hoe ver ze mogen gaan? Hoe lang mogen ze het beeld gebruiken? Is dat in een bepaalde campagne, voor een paar jaar of misschien wel onbeperkt? Mogen ze het beeld ook bewerken en zo ja, op welke manier dan? Mogen ze sublicenties uitgeven aan derden (denk hierbij aan het probleem dat zich voordeed bij de Rijdende Rechter). Vergeet vooral ook niet: hoe gaan ze om met naamsvermelding? Zeker als je er verder niets mee kunt winnen, wordt de naamsvermelding opeens erg belangrijk.
Zijn de voorwaarden onduidelijk over de licentie? Soms wordt wel vermeld waar de wedstrijd voor is. Bijvoorbeeld voor een bepaald project, bepaalde publicatie of bepaalde campagne. Door mee te doen geef je in elk geval een impliciete licentie jouw beeld daar voor te gebruiken. Lastig is dan te bepalen hoe breed deze impliciete licentie is.
2. Aansprakelijkheid
Mensen en bedrijven schuiven schuld het liefst op een ander af. Datzelfde doen ze met risico. Veel bedrijven of instellingen die een fotowedstrijd uitschrijven zullen alle aansprakelijkheid zo veel mogelijk uitsluiten. Bijvoorbeeld voor het auteursrecht van het beeld, maar ook portretrecht en andere rechten van derden waar je potentieel bij publicatie van de foto mee te maken krijgt. Het lastige is, dat je zelf niet altijd weet hoe de beelden precies gebruikt gaan worden, waardoor je ook niet altijd goed kunt bepalen of je alles goed geregeld hebt. Voorkom daarom dat er merken in je foto voorkomen of dat er werken, zoals kunstwerken, foto’s van anderen etc. nadrukkelijk in je foto te zien zijn. Hetzelfde geldt voor portretten, tenzij je goede afspraken met een model hebt gemaakt. Een modelvrijwaringsverklaring is dan wel verstandig.
Lijd jij schade door meegedaan te hebben aan de wedstrijd? Meestal zul je dan ook pech hebben, omdat ze ook die aansprakelijkheid hebben uitgesloten.
3. Verplichtingen na de wedstrijd
Wat zijn de consequenties van het meedoen aan de wedstrijd? Soms betekent het dat jij juist het middelpunt van de belangstelling wordt. Fijn voor de naamsbekendheid, maar het wil vaak ook zeggen dat je op bepaalde tijdstippen beschikbaar moet zijn voor promotie-doeleinden. Die tijd vrijhouden kan lastig zijn. Winnen en toch niet beschikbaar zijn, kan je soms op een boete komen te staan, als de voorwaarden daar in voorzien.
Hetzelfde geldt voor het winnen van een opdracht. Het is mooi dat je na de wedstrijd betaald aan de slag mag, maar wat vragen ze eigenlijk precies van je? Hoe snel zijn ze tevreden met jouw inzet en wat je aflevert. Gaat het niet alsnog meer tijd kosten dan het je op kan leveren? En ook: wat zijn de voorwaarden van de foto’s die je dan levert? Krijgen ze daar ook het volledige auteursrecht over bijvoorbeeld of valt er nog te onderhandelen over die licentie?
Zorg dat duidelijk is wat je wint en wat daar potentieel de consequenties van zijn.
Lees meer over fotografie:
– Hoe kan ik mijn foto’s beschermen?
– e-book Auteursrecht voor Fotografen
– Rechten goed geregeld volgens Phenster
– Hoe regel ik mijn fotorechten zo slecht mogelijk?
– Auteursrecht: fotografie en social media
