Summer School: Kan ik écht niets doen tegen een copycat die slaafs nabootst?

Laura vroeg mij onlangs het volgende: “Hi Charlotte, ik maak zelf ontworpen kindersieraden en verkoop die online. Steeds vaker zie ik kopieën of sterk geïnspireerde ontwerpen van derden voorbij komen. Ik weet inmiddels dat op stijl geen auteursrecht rust, maar moet is alles zomaar goed vinden?” Nee, je hoeft natuurlijk niet zomaar alles goed te vinden. Maar of je er juridisch iets tegen kunt doen, hangt af van het specifieke geval. Er moet bijvoorbeeld wel sprake zijn van een auteursrecht inbreuk of slaafse nabootsing.

De grens tussen namaken en laten inspireren

Stijl
Zoals Laura zelf al zegt, is een stijl niet beschermd door het auteursrecht. Een van de redenen waarom je in de mode veel kleding ziet die op elkaar lijkt, maar toch net wat anders is. De stijl moet je eigenlijk even negeren, wanneer je wilt beoordelen of er sprake is van een inbreuk.

Creatief
Je moet zelfs eerst bepalen of jouw eigen werk wel origineel genoeg is. Dat je alle spullen gewoon bij de groothandel kunt kopen doet er niet toe. Het gaat erom hoe je ze samenstelt en welke keuzes je daar bij maakt. Zoals in het voorbeeld hierboven: de ronde labeltjes, de letters en de afbeeldingen, kunnen gewoon ingekocht worden en zijn niet speciaal voor het ene of andere bedrijf gemaakt. De combinatie van een cupcake met ‘1 jaar’ eronder, zijn echter wel keuzes. Kleine keuzes en daardoor misschien wat te banaal en triviaal om er auteursrecht op te laten rusten.

Idee
Nu kun je een zeer creatief idee hebben, maar ook dat idee is niet beschermd door het auteursrecht. Dus: het idee om een labeltje voor een verjaardag te maken, is niet beschermd. De uitwerking om dat te doen met een cupcake en daaronder de leeftijd, misschien wel.

Namaken of Inspireren
Ideeën en stijlen mag je dus zelfs namaken. Daar rust niet eens auteursrecht op. Maar laat je vooral inspireren.
Iets waar wel auteursrecht op rust, te veel namaken, levert een inbreuk op dat auteursrecht op. Daar kan dus tegen opgetreden worden. En zelfs al rust er geen auteursrecht op een product: exact namaken kan je nog steeds in de problemen brengen.

Slaafse Nabootsing

Op zoiets als zo’n enkel labeltje auteursrecht hebben, kan nog wel eens een punt van discussie zijn. Daar is het misschien wel te weinig voor. In combinatie met de rest van een ontwerp, zoals een armband of ketting, is dat wellicht anders. Die combinatie mag dan niet zomaar nagemaakt worden. Lees daarover ook mijn blog over de Keycord Bag maar eens.

Maar zelfs als er geen auteursrecht op het product rust, kan namaken ongeoorloofd zijn. Bijvoorbeeld wanneer er sprake is van slaafse nabootsing. De woorden zeggen het eigenlijk al: er is slaafs, dus zonder na te denken of wijzigingen aan te brengen, nagebootst. Gekopieerd dus.
Slaafse nabootsing is het namaken van iets, zonder veranderingen aan te brengen, terwijl die veranderingen wel mogelijk waren om verwarring te voorkomen en zonder afbreuk te doen aan het product zelf. Er mag niet onnodig nagebootst worden.

Toegepast op de labels hierboven:
Een labeltje om de eerste verjaardag van een kind te vieren. Daar is niet persé een cupcake en de tekst ‘1 jaar’ voor nodig. De cupcake had vast voor iets anders feestelijks of vrolijks vervangen kunnen worden en in plaats van ‘1 jaar’, had er ook gewoon ‘1’ kunnen staan. Zo zijn er vele variaties mogelijk. Zelfde doel, zelfde product, ander uiterlijk. Juist omdat er zoveel andere variaties bestaan, had de copycat voor een andere combinatie moeten kiezen.

Meer weten? Volg de workshop!

Lees ook:
– La Tulipe de la Hema
– Keycord Bag of Beijing Bag, what’s the diff?
– Iedereen mag dus zomaar…