Summer School: Blogs en Reclame
Bloggen is leuk. En nog leuker wanneer je daarmee geld kunt verdienen of gratis producten toegestuurd krijgt. “Is het verplicht om aan te geven wanneer je betaald hebt gekregen voor een artikel? En hoe kun je dat het beste doen?” Hier zijn inderdaad regels voor. Vanuit de wet, vooral voor de adverteerders, als via de Reclamecode Social Media die zich ook richt op bloggers.
Misleidende reclame
Misleidende reclame is een term uit de wet. Wanneer er een mededeling over een product of dienst wordt gedaan die misleidend is, wordt er onrechtmatig gehandeld. In de eerste plaats is dat natuurlijk het bedrijf dat de reclame-uiting laat doen, zoals de producent van een product. Maar het reclamebureau of jij als blogger, maar zelfs de krant die de misleidende advertentie plaatst, kan aansprakelijk zijn. Help!
Maar,eh, wanneer dan? Nou, eigenlijk: wanneer je niet eerlijk bent:
– Over het product zelf, zoals de geschiktheid voor gebruik
– Over de aanleiding of het doel van de aanbieding
– Over de presentatie van de informatie, zoals (in)directe sponsoring
De regels zijn nog veel uitgebreider, maar het draait erom dat de consument niet misleid mag worden én dat een ander bedrijf niet misleid mag worden. Consumenten kunnen namelijk zeer vertrouwen op reviews van bijvoorbeeld bloggers. Daarom zul je in principe eerlijk moeten zijn over het product. Bovendien moet je zorgen voor ‘een verklaring of een symbool’ wanneer eer sprake is van sponsoring.
LawStories in je mailbox?
Reclamecode Social Media
De Reclamecode Social Media (RSM) is geen wet, maar zijn regels van de Reclame Code Commissie (RCC). Het is een zelfregulerend orgaan van/voor adverteerders, waarmee ze hopen minder reclame-problemen bij de (dure) rechtbank op te hoeven lossen.
De regels uit de RSM zien vooral op reclame op blogs, in YouTube (en andere) video’s en alle social media uitingen, zoals een tweet, Facebook update, Instagram foto etc. In de basis gaat het erom dat elke reclame-uiting als zodanig herkenbaar moet zijn. Volgens de Reclamecode Social Media is er sprake van reclame wanneer er een ‘relevante relatie’ bestaat tussen de adverteerder en de verspreider (blogger). Van zo’n relevantie relatie is sprake wanneer de adverteerder (het merk), de verspreider (blogger) ‘tegen betaling of enig voordeel’ een reclameboodschap laat verspreiden. Enig voordeel kan dus al zijn dat je een product toegestuurd hebt gekregen, waar je vervolgens over schrijft. Zelfs als je negatief over dat product schrijft (negatieve reclame, is ook reclame), is er sprake van een relevante relatie en die relatie moet je melden.* In de RSM staan aanbevelingen voor het aangeven wanneer er sprake is van zo’n relevante relatie. Bijvoorbeeld door zinnen of een afkorting te gebruiken die duidelijk maken dat er sprake is van sponsoring. Het zijn geen verplichtingen maar “de inhoud en aard van de Relevante Relatie is in ieder geval duidelijk herkenbaar indien deze conform de suggesties in de toelichting bij dit artikel wordt vormgegeven.”
Wanneer is het reclame?
Natuurlijk is er sprake van reclame wanneer het een duidelijk herkenbare advertentie is, zoals advertenties in de sidebar van de site, banners boven en tussen artikelen of reclamefilmpjes. Daar hoef je je niet druk om te maken. Die zijn van zichzelf al herkenbaar als reclame.
Veel belangrijker zijn de andere gevallen. Er is namelijk ook sprake van reclame (en dus een relevante relatie) wanneer je:
– betaald werd voor een uiting
– enig ander voordeel had, bijvoorbeeld omdat je producten gratis ontving, een gratis reisje aangeboden kreeg etc. etc.
– kans maakt op enig voordeel, bijvoorbeeld door win-acties of wanneer jij iets namens een merk weg mag geven
Hoe mag of moet je reclame aanduiden
Zolang maar duidelijk is dat het om een reclame-uiting, advertentie, advertorial, door de opdrachtgever betaalde winactie of iets dergelijks is. De vorm doet niet zozeer ter zake. Je mag het zowel boven, als onder je blogpost, tweet of Facebook update plaatsen. Hieronder een paar voorbeelden:
Je mag er, zoals we dat uit tijdschriften kennen, er simpelweg advertentie of advertorial boven zetten.
Je mag ook onderaan het bericht schrijven dat je producten gratis hebt ontvangen, zoals Cynthia dat doet op MissLipgloss.nl
Je kunt natuurlijk ook het een en ander in de tekst zelf opnemen, zoals ‘van merk A mag ik 10 van deze producten weggeven’ of ‘van merk B kreeg ik deze producten cadeau’ of, nou ja, verzin iets moois dat heel natuurlijk in jouw blogpost past, maar waaruit toch duidelijk blijkt dat jij de producten gratis hebt gekregen. Met een advertorial kan dat lastiger zijn, als je dit er niet boven of bij wilt of mag zetten (van de adverteerders).
“Mag een € teken ook?” Ik denk het wel. Vooral is dit zorgt voor een linkje naar een disclaimer met meer uitleg en/of met een mouse-over waaruit de bedoeling van het euro teken blijkt, zoals hieronder. (uiteraard mag je het teken kleiner plaatsen)
Maar adverteerders willen die mededeling niet!
Van veel bloggers hoor ik dat de adverteerders, of in elk geval de reclamebureaus van die adverteerders ‘verbieden’ om melding te maken van het voordeel. Er mag dus niet bij komen te staan dat het een advertorial is of dat de producten gratis toegezonden zijn. Om twee redenen: 1) dat zou niet goed zijn voor het merk en de verkoop van de producten en 2) Google vindt dat niet zo tof.
Gelukkig heb je dankzij de scriptie van een communicatiestudente tegen het eerste wat in te brengen. Volgens haar onderzoek zorgt een waarschuwing namelijk voor betere merkherkenning. Geen punt dus, om te melden dat je blog gesponsord is.
Google is een wat genuanceerder verhaal. Google bestraft gesponsorde blogs. Of in elk geval waardeert Google de eerlijke blogs beter. Het idee is vervolgens van de adverteerder om van de sponsoring maar helemaal geen melding meer te maken. Ik denk dat je dit met het € teken of een korte zin en verder uitleg in een disclaimer of goed verpakt in de tekst, goed op kunt lossen.
Lees ook:
– Eerlijke blog of reclame?
– Reclamecode Social Media
– Bloggen met curated content
Volg de workshop Wet voor Bloggers
*Er is een uitzondering gemaakt voor journalisten die zich aan de journalistieke codes houden of wanneer er een recensie-exemplaar aan een recensent wordt toegestuurd. De grens tussen blogger en recensent kan soms vaag zijn.
