In de Mediacode staan de afspraken tussen de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) namens het Koninklijk huis en de media. Media die verklaren zich aan de mediacode te houden, worden uitgenodigd voor persmoment, zoals tijdens de skivakantie in Lech. RTL Boulevard hield zich niet aan de mediacode en ontving daarom geen uitnodiging voor het persmoment in Lech voor de skivakantie van 2020.
Mediacode is een overeenkomst
In de laatste overweging van de mediacode staat het volgende:
“dat leden van de media, die handelen in overeenstemming met onderstaande code, uitgenodigd kunnen worden voor alle door de RVD georganiseerde zogenaamde mediamomenten van de leden van het Koninklijk Huis, die met zekere regelmaat kunnen plaats vinden tijdens vakanties, alsmede andere tot hun persoonlijke levenssfeer behorende gebeurtenissen en omstandigheden.”
Media die zich dus niet aan de mediacode houden, worden niet voor persmomenten uitgenodigd die plaatsvinden tijdens vakanties het Koninklijk Huis of tijdens andere persoonlijke aangelegenheden.
Voor de duidelijkheid: het is voor media niet verplicht om mee te werken aan de mediacode. Maar wie bij de persmomenten tijdens vakanties en andere privé-aangelegenheden aanwezig wil zijn, zal wel mee moeten doen.
Recht op persoonlijke levenssfeer
Ook de leden van het Koninklijk Huis hebben recht op privacy en de eerbiediging van hun persoonlijke levenssfeer. Dit is een grondrecht.
Daar tegenover staat het recht op de vrijheid van meningsuiting, die de media hebben en gebruiken ten behoeve van hun nieuwsgaring en publicaties. Ook dat is een grondrecht.
Deze grondrechten wegen in beginsel dus even zwaar. Ze moeten daarom per situatie en geval tegen elkaar worden afgewogen. Veel factoren spelen een rol. Wat en wie er op de foto te zien is, hoe privé een persoon zich mocht wanen op dat moment op die locatie, de context waarin het gepubliceerd wordt, de nieuwswaarde van de foto, het soort medium dat het publiceert en alle andere omstandigheden die een rol kunnen spelen.
Hoe groter de nieuwswaarde en hoe meer een foto bijdraagt aan het publieke debat, hoe meer een persoon moet accepteren.
Eerder schreef ik ook al over de Mediacode en het portretrecht.
Foto tijdens kerstmusical Amalia
RTL Boulevard liet in een uitzending een foto zien die de Koninklijke Schouwburg in een Instagram story deelde. De foto is gemaakt tijdens de kerstmusical waarin Amalia meespeelde.
RTL is van mening dat de foto gedeeld mocht worden, omdat hij al openbaar was gemaakt door de Koninklijke Schouwburg. Door het verder te verspreiden is de inbreuk op het privéleven groter. De omvang van de verspreiding en soort medium zijn immers ook omstandigheden die bij de belangenafweging een rol spelen.
Lees hierover ook bij TPO / RTL Boulevard
Koninklijk Huis moet zich onbespied kunnen wanen
Ook leden van het Koninklijk Huis hebben recht op privacy en moeten zich op sommige momenten, vooral tijdens familie-aangelegenheden en andere privézaken, onbespied kunnen wanen. Er zijn dus momenten waarop ze er niet op bedacht moeten hoeven zijn dat de media achter ze aanzit om foto’s te maken.
In de mediacode zijn daarom regels opgenomen waarin staat dat de leden van het Koninklijk Huis met rust gelaten moeten worden, wanneer ze niet in uitoefening van hun functie naar buiten treden. Daarbij mogen ze vooral niet achtervolgd of bespied worden.
Deze regels gelden ook wanneer het gaat om beeldmateriaal dat door derden is gemaakt. Het helpt dus niet om te zeggen dat iemand anders de foto of video gemaakt heeft of dat de foto of video van iemand anders afkomstig is.
Foto was al openbaar
RTL Boulevard zegt vooral dat ze de mediacode niet hebben geschonden, omdat de foto al openbaar was. Het gaat hen er dus niet alleen om dat ze foto niet zelf gemaakt hebben, maar vooral ook dat zij niet de eerste waren die het gepubliceerd hebben.
Het bereik van RTL Boulevard is natuurlijk wel veel groter dan de Instagram story van de Koninklijke Schouwburg. In de mediacode staat bovendien niets over of ze het eerst openbaar gemaakt zouden moeten hebben. De regels zijn eenvoudigweg dat ze met rust gelaten moeten worden tijdens privésituaties en dat deze regels ook gelden wanneer het beeldmateriaal door een ander gemaakt is. Daaraan is voldaan, dus is de mediacode geschonden.
In andere landen zijn foto’s wel toegestaan
Ja, als je meewerkt aan de mediacode, mag je inderdaad ook geen paperazzifoto’s uit het buitenland delen. Dat is de deal.
Buitenlandse media worden niet uitgenodigd voor het mediamoment, dus zij zijn ook niet gehouden aan de mediacode. Ze kunnen immers ook niet genieten van de voordelen ervan.
Overigens gelden ook in het buitenland de grondrechten van het privéleven en de vrijheid van meningsuiting die tegen elkaar afgewogen moeten worden.
Gratis foto’s Koninklijk Huis
De RVD stelt een aantal foto’s gratis beschikbaar. Zoals de foto die ik gebruikt heb. De foto die ik voor deze blogpost gebruikt heb, is er daar een van.
Je leest er meer over op www.koninklijkhuis.nl
