Politieke Partij DENK raakte vorige week in opspraak omdat ze nepprofielen gebruikt zouden hebben op social media. Dit hebben ze in elk geval in het verleden gedaan en ook nu zouden zij en/of hun jongerenvereniging Oppositie weer nepaccounts hebben ingezet. Met deze profielen schrijven ze over DENK of reageren ze op updates van DENK. Het komt vaker voor dat er nepprofielen worden ingezet. Mag dat wel?
Anoniem op social media
Je mag je natuurlijk anoniem op social media begeven. Een fantasienaam gebruiken, een icoontje in plaats van een profielfoto enzovoorts. Er zijn vele mogelijkheden te bedenken waardoor je niet je eigen echte gegevens hoeft te gebruiken, maar toch op social media actief kunt zijn.
Portret van een ander gebruiken
Gebruik je een portret van een ander, dan doe je net alsof je die persoon bent. Ook als je een andere naam gebruikt. Mensen kunnen immers herkend worden aan hun portret. Soms kennen mensen de naam niet die bij het portret hoort. Een geportretteerde hoeft niet te accepteren dat hij/zij geassocieerd wordt met bepaalde denkbeelden. De geportretteerde heeft bij een nepprofiel daarom al snel een redelijk belang om zich te verzetten tegen het gebruik van het portret voor dat profiel.
Satire
Een uitzondering zou satire kunnen zijn. Maar dan moet dat wel heel erg duidelijk zijn. Een profiel dat doet alsof het van Koning Willem Alexander is, maar duidelijk uitspraken doet die niet van hem vandaan kunnen komen mag tot op zekere hoogte. Een nepprofiel waarvan niet meteen duidelijk is dat het satire is, mag niet zomaar een willekeurig portret gebruiken.
Eer en goede naam
Per saldo komt het er altijd op neer of de eer en goede naam wordt aangetast van de geportretteerde of de persoon waarvan de naam is gebruikt. Soms, zoals bij satire, moet eerst de afweging gemaakt worden tussen het belang van de vrijheid van meningsuiting en het belang van de persoon waarvan de naam of het portret is gebruikt. Nou ja, die afweging moet altijd wel gemaakt worden, maar soms is de uitkomst daarvan zo overduidelijk dat die afweging in de praktijk niet echt meer gemaakt wordt, omdat wel heel duidelijk is dat de eer en goede naam is aangetast en daar niets meer tegenop weegt.
Lees meer over portretrecht:
Lees meer over DENK en de nepprofielen bij: AD / NU.nl / de Volkskrant / NRC (€)
