Portretrecht is een veel besproken recht. Wanneer en op welke manier mag je het portret van iemand publiceren? Wanneer kun je publicatie tegenhouden. Dat hangt allemaal volledig af van de omstandigheden van het geval. Ditmaal daarom meer informatie over portretten van bekende personen die gebruikt worden om reclame te maken.
Bekende Personen
Met bekende personen is wat geks aan de hand. Aan de ene kant moeten ze vanwege hun bekendheid meer kunnen verdragen. Aan de andere kant krijgen ze, juist vanwege deze bekendheid, meer bescherming. Draagt het portret bijvoorbeeld bij aan nieuws of maatschappelijke discussie mag er redelijk veel. Maar in het geval van commercieel gebruik, bijvoorbeeld in reclame, is dit een ander geval.
Reclame
Het probleem met reclame is vooral dat kan lijken alsof deze persoon toestemming heeft gegeven voor zijn/haar portret in die reclame. Daarnaast kan de reclame de bekende persoon ernstig in diskrediet brengen en zijn/haar eer en goede naam aantasten.
Voor politici en leden van de koninklijke familie geldt dat zij veel moeten slikken. Ook als hun afbeelding in reclame wordt gebruikt. Niemand verwacht dat zij toestemming hebben gegeven. De reclame moet dus wel heel erg ver gaan, wil de politicus een redelijk belang hebben dat opweegt tegen dat van de adverteerder.
Bij overige bekende personen ligt dit anders. Zij werken zo af en toe best mee aan reclamecampagnes. Hen in reclame gebruiken kan dus niet zomaar. Om twee redenen: zoals bij alle andere personen omdat ze niet met het product of de dienst geassocieerd willen worden en daarnaast omdat ze zelf geld hadden kunnen verdienen aan dat spotje. Dit laatste wordt ook wel verzilverbare populariteit genoemd. Ze kunnen geld verdienen met wie ze zijn en met hun bekendheid.
Schade
Wat is nu het risico als je een portret van een bekende persoon voor reclame gebruikt?
In de basis heeft iedereen waarvan het portretrecht geschonden is recht op immateriële schadevergoeding. Lastig te bepalen en in Nederland vaak erg laag.
Bekende Nederlanders met een verzilverbare populariteit hebben echter ook recht op financiële compensatie. Dat wat zij waard zijn en zij zouden hebben ontvangen als ze zelf zich hadden verhuurd voor deze reclamespot bijvoorbeeld.
Lees ook:
– Portretrecht
– Platter & Dikker en het portretrecht
– Kun je nog onder een quitclaim uit?
– Caroline, Kate, de tabloids en het portretrecht
– Quitclaim
About Charlotte Meindersma
Een wat dubieuze reclame die momenteel de ronde doet op Facebook en andere social media platformen is een waarin Maximá wordt afgebeeld met de tekst ‘Máxima-le discretie gegarandeerd, ook voor mensen zonder mediacode’. Daar heeft de RVD een stokje voor gestoken (volkomen terecht natuurlijk), ik neem aan vanwege redenen die in dit artikel werden genoemd. Ik ben benieuwd of er een rechtszaak uit voortvloeit.
Mooi artikel, handig om te weten!
Blogpost komt daar ook uit voort. De advertentie is in elk geval inmiddels al van het billboard af, dus ik verwacht eigenlijk geen rechtszaak meer. De aandacht is er nu geweest en procederen kost dan gewoon te veel. Komt overigens vaker voor hoor, dat een briefje van de RVD voldoende is, ongeacht of de reclame werkelijk ontoelaatbaar zou zijn of niet.