Hoe geef je juiste naamsvermelding?
Plaatjes, foto’s, illustraties, beeld. Je hebt niet altijd de tijd om het zelf te maken. Dus leen je wel eens wat. Bij dat lenen, als citaat, met toestemming of met een licentie, is wel naamsvermelding nodig. Maar hoe doe je dat nou op een goede manier? Behalve dat credits geven gewoon erg vriendelijk is, is het meestal ook verplicht.
Recht op naamsvermelding
De maker van een werk heeft
het recht zich te verzetten tegen openbaarmaking van het werk zonder vermelding van zijn naam of andere aanduiding als maker, tenzij het verzet zou zijn in strijd met de redelijkheid
In praktische zin houdt dit recht op verzet, een recht op naamsvermelding in. Bij het ontbreken van naamsvermelding, mag de maker namelijk meteen om schadevergoeding vragen. Verstandig om die naamsvermelding goed te regelen.
LawStories in je mailbox?
Wanneer is er geen naamsvermelding nodig?
Je kunt er van uitgaan dat je altijd aan naamsvermelding moet doen. Als naamsvermelding niet verplicht is wordt dat meestal expliciet aangegeven. Vooral bij betaalde stockfoto’s is naamsvermelding niet altijd verplicht. Ook hoef je niet aan naamsvermelding te doen wanneer dat redelijkerwijs niet mogelijk is.
Bij een foto op een visitekaartje wordt het bijvoorbeeld al lastig. Maar voor bloggers geen excuus: past het niet bij de foto, het filmpje of de tekst zelf, dan wel onderaan de blogpost!
Hoe geef je juiste credits
Behalve dat het gewoon erg vriendelijk is om de maker van werk dat jij gebruikt daarvoor de credits te geven, is naamsvermelding meestal verplicht.
Het gaat om de naam van de maker. Niet de naam van de bron.
Stel: in vind een mooi beeld via Pinterest en wil dat gebruiken. Dan zoek ik wie de maker is en vermeld ik die naam. Ik vermeld dus niet ‘Pinterest’. Pinterest heeft tenslotte dat beeld niet gemaakt.
Naam, niet de bron
Het is dus belangrijk de naam van de maker te noemen. Niet de bron.
Een linkje naar de site van de maker is natuurlijk wel zo aardig. Mensen klikken sneller op een link dan ze de naam van de maker in Google intikken.
Omdat de naam verplicht is, maar de bron niet, is de aanduiding ‘BRON’ met daarachter een link naar de bron, dus niet voldoende. Hetzelfde geldt voor andere foto’s. Liever geen link, maar wel de naam van de maker, dan andersom.
Locatie van Naamsvermelding
Er is niets verplicht gesteld over de locatie van de naamsvermelding. Het is natuurlijk wel belangrijk dat mensen de naam van de maker kunnen vinden en weten bij welk beeld of welk ander werk de naam hoort.
Het is daarom prettig de naam al meteen bij het plaatje of andere werk te plaatsen. Erin, eronder of ernaast. Dat is niet altijd mogelijk of staat niet altijd even fraai. In het geval van een blogpost is het natuurlijk ook mogelijk om de naam van de maker helemaal onderaan de blogpost te plaatsen. Heb je meerdere beelden of citaten gebruikt, nummer ze dan simpelweg. Let wel op: zelf een naam op of in een afbeelding plaatsen, kan als een bewerking van dat werk gezien worden en is daarmee soms een inbreuk. Eronder of ernaast is daarom verstandiger.
Maker vinden
Pinterest is een prachtig sociaal medium, maar er willen nog wel eens wat valse of dode linkjes tussen zitten. Je kent de maker niet, dus kun je hem ook niet noemen, toch? Dat is helaas niet waar.
Wat je wel kunt doen is de link van het plaatje óf het plaatje zelf, in Google invoeren. Gewoon in de zoekbalk. Google zoekt dan andere sites met vergelijkbare en dus ook exact hetzelfde plaatje op. Zo kun je vaak wel achterhalen wie de maker is.
Werk zonder maker
In principe mag je een werk alleen zonder toestemming gebruiken, wanneer je het als citaat gebruikt. Van sommige, meestal wat oudere, werken is echt niet meer te achterhalen wie de maker was. We noemen dat een verweesd werk.
Stel dat je de maker echt niet meer kunt vinden. Noem dan in elk geval nog de bron. Bij voorkeur meld je daarbij dat je de maker niet kon vinden, maar dat als deze zich meldt, je alsnog voor correcte naamsvermelding zal zorgen. Als je het beeld niet als citaat gebruikte, moet je eigenlijk ook zorgen voor een potje met geld om een vergoeding te kunnen betalen.
Toestemming of Licentie
Heb je toestemming gekregen om een beeld te mogen gebruiken of heb je er en licentie voor gekregen? In dat geval zijn er als het goed is ook duidelijke afspraken gemaakt over de naamsvermelding.
Zo heb ik met de ontwerpster van mijn nieuwe huisstijl, Carlotte van Ocher, afgesproken dat ik haar naam niet hoef te noemen. Zou in veel gevallen ook lastig worden.
Maar met de fotograaf van mijn portretten, Arnold Reyneveld, heb ik juist afgesproken dat zijn naam wel genoemd wordt. Niet dat alle media zich daar aan houden overigens, maar dat terzijde. In the footer van mijn website, aan de rechterkant, staat daarom dat Arnold de fotograaf is van mijn portretten op deze site.
In het geval van toestemming of licentie kunnen er ook meer eisen gesteld worden dan volgens de wet strikt noodzakelijk is. Dat is het recht van de maker.
Creative Commons licenties
Creative Commons licenties zijn weer een verhaal apart. Hierbij wordt vooraf toestemming gegeven voor bepaalde vormen van gebruik.
Als je een foto gebruikt, moet je de licentie vermelden én de naam van de maker. Bij voorkeur met link naar de bron. Gebruik je Photopin of Compfight om naar Creative Commons beelden te zoeken op Flickr, dan zorgen zij meteen voor een link met alle juiste gegevens er in vermeld.
Lees ook:
– 3 belangrijkste regels voor bloggers
– Hoe kom ik aan gratis foto’s?
– Geen naamsvermelding, geen beeld?
