Als je elkaar een e-mail of whatsappje stuurt is dat privé, toch? Dat deel je niet met anderen. Doe je gewoon niet. Nou ja, tenzij het heel grappig is natuurlijk, dan laat je een ander even meelezen of lees je het voor. Zoals je zou herhalen wat er in een telefoongesprek is gezegd, wellicht. Die whatsapp conversatie vervolgens op internet dumpen, dat gaat voor veel mensen toch een stap te ver. Onlangs publiceerde een Engelse jonge advocate ook een LinkedIn conversatie met een oudere advocaat aan wie zij een link-verzoek had gestuurd. Hoe privé zijn privéconverstaties eigenlijk?
Geen algemene wet op privacy
We hebben in Nederland geen ‘Wet op de Privacy’ of iets dergelijks. De regels zijn wat versnipperd. Zo hebben we de Wet bescherming persoonsgegevens (sinds 2018 vervangen door de AVG), waardoor persoonsgegevens niet zomaar verwerkt mogen worden. Het portretrecht beschermt tegen het publiceren van portretten die je privacy te veel aantasten. Zo zijn er nog meer specifieke regels waarin de privacy geregeld wordt voor een specifiek geval. Natuurlijk hebben we ook de algemene regel in de Grondwet (recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer, art. 10 Grondwet/ art. 8 EVRM).
Vertrouwelijke Communicatie
Iedereen mag gewoon vertellen wat ze met een ander besproken hebben of wat ze over en weer aan elkaar geschreven hebben. Er is geen regel die dat verbiedt.
Communicatie is eigenlijk pas vertrouwelijk als je dat zo afspreekt. Alsof je een soort mini geheimhoudingsverklaring overeenkomt. Vooraf een mail versturen met ‘Alles wat we hierna bespreken graag vertrouwelijk behandelen. Ga je daarmee akkoord?’ zou daarvoor een oplossing kunnen zijn.
Briefgeheim is er voor derden
Het briefgeheim is er eigenlijk alleen voor derden. Het wil zeggen dat de overheid niet zomaar jouw brieven mag lezen. E-mail en andere elektronische vormen van communicatie worden niet expliciet genoemd, maar horen er, gezien het doel van de regel, wel onder. Inbreken op computers of in mailprogramma’s mag niet. Dat is een vorm van computercriminaliteit. Zelfs de hosting provider van de mailserver en ISP’s mogen jouw e-mail niet zomaar lezen, terwijl ze dat wel kunnen. Maak je gebruik van Google voor je e-mail? In de voorwaarden hebben zij opgenomen dat ze jouw e-mail mogen lezen. Waar denk je anders dat die relevante advertenties bij gmail vandaan komen.
Auteursrecht op E-mails
Toch mag je niet zomaar e-mails doorsturen of screenshots van je e-mails of whatsapp berichten op internet publiceren. Niet vanwege een privacybelang, maar vooral vanwege het auteursrecht. Op korte stukken tekst rust niet altijd auteursrecht, omdat die zinnen vaak te banaal en triviaal zijn. Maar als er in een whatsapp bericht of e-mail enige creativiteit zit, rust er auteursrecht op die tekst. Die tekst kopiëren is een verveelvoudiging. Dat is dus een inbreuk op het auteursrecht. Plaats je het screenshot vervolgens op internet, is er sprake van openbaarmaking. Weer een inbreuk op het auteursrecht. Zonder naamsvermelding: inbreuk op een persoonlijkheidsrecht.
Privéleven en eer en goede naam
Nog een reden om niet alles zomaar online te knallen is dat je de eer en goede naam van een ander niet mag schenden. Bovendien mag je erg gevoelige gegevens ook niet zomaar delen. Maar goed, een e-mail anonimiseren is natuurlijk zo gedaan.
Privacy en e-mail gaan niet samen?
Kortom: reken er niet zomaar op dat jouw communicatie per definitie vertrouwelijk is of dat het openbaar maken van die conversaties een inbreuk op jouw privacy zou opleveren.
Helpt een disclaimer onder je e-mail?
Een disclaimer is eenzijdig. Bovendien staat het onderaan de e-mail. Je legt iemand op om de communicatie vertrouwelijk te behandelen. Maar als iemand dat vervolgens niet doet, heb je weinig rechtsmiddelen in handen. Er was tenslotte geen wettelijke verplichting en jullie hebben er ook geen afspraak over gemaakt. Beter zou zijn om (ook) in de onderwerpregel van de e-mail te zetten dat het gaat om vertrouwelijke communicatie. Zo kan iemand vooraf ook beslissen of ze het willen lezen of niet en waar ze dat dan doen. Nog beter is om vooraf (schriftelijke) afspraken te maken over de vertrouwelijkheid van de communicatie.
