Hoe hoog mag de boete voor een schending van copyright zijn?
Heb je inbreuk gemaakt op het auteursrecht en vraagt een fotograaf nu om schadevergoeding? Daar ben je natuurlijk niet blij mee. Het bedrag lijkt erg hoog, dus je vraag je af of het wel terecht is. In deze blogpost en video leg ik graag uit hoe je zou kunnen beoordelen of het gevraagde bedrag redelijk is.
Geen boete maar schadevergoeding
In Nederland is het zo dat je geen boete betaalt, maar schadevergoeding. De fotograaf moet door de schadevergoeding in dezelfde financiële/economische positie gebracht geworden zoals die er zou zijn geweest als er wel om toestemming voor gebruik zou zijn gevraagd.
Dat betekent dat de normale licentievergoeding moet worden betaald voor het soort gebruik en eventueel nog een deel voor de gemaakte kosten voor de opsporing.
Krijg je een brief, dan is het verstandig om eerst op onderzoek uit te gaan. Heb je echt inbreuk gemaakt en wat zou de schade van de fotograaf zijn geweest. Reageren is in de meeste gevallen verstandig. Dan valt er nog te praten over een schadevergoeding. Doe je dat niet, loop je het risico dat er een dagvaardingsprocedure volgt en dat kan nog veel meer kosten.
LawStories in je mailbox?
Proceskosten
Als de fotograaf gaat procederen en een dagvaarding stuurt, dan mag de fotograaf ook volledige proceskosten vorderen. Dat is alleen in het intellectuele eigendomsrecht, waaronder het auteursrecht, zo. Voor andere rechtsgebieden geldt het zogenaamde liquidatietarief. Dat werkt op basis van een soort puntensysteem en dekt nooit de werkelijke proceskosten.
Verlies je de rechtszaak (grotendeels) moet je dus niet alleen je eigen proceskosten betalen, zoals de kosten die je kwijt bent geweest aan een jurist of advocaat, maar ook de proceskosten van de wederpartij. In zeer eenvoudige zaken kan dat tegenwoordig ook beperkt worden tot het liquidatietarief. In gewoon eenvoudige zaken, die het meestal zijn, mag het oplopen tot €8000,-
Als je dus weet dat je inbreuk hebt gemaakt, loont het meestal om te onderhandelen over de schadevergoeding en het niet tot een rechtszaak te laten komen. Alleen al de proceskosten kunnen hoog oplopen en zijn vaak hoger dan de (gevraagde) schadevergoeding zelf.
Wat is een normale schadevergoeding?
De normale schadevergoeding is de vergoeding die de fotograaf normaalgesproken als licentievergoeding zou hebben gekregen als er vooraf toestemming zou zijn gevraagd. Eventueel met wat opsporingskosten erbij.
Elke fotograaf mag zelf zijn/haar tarief bepalen. Ook de manier waarop dat tarief berekend wordt, mag de fotograaf zelf bepalen.
Meestal wordt er rekening gehouden met het formaat van de foto, of het wel of niet bewerkt wordt, of er wel of geen naamsvermelding bij komt te staan, hoe lang de afbeelding gebruikt wordt, of dat offline of online is en of dat dan op een eigen website is of ook op social media en nog breder gebruikt mag worden. Is er een ‘royalty free’ licentie, dan betekent dit meestal dat er maar één keer een vergoeding betaald hoeft te worden en het daarna in tijd onbeperkt gebruikt mag worden.
Sommige fotografen hebben tarieven op de website staan. Zo kun je eenvoudig opzoeken welke vergoeding hoort bij de manier waarop je de foto hebt gebruikt. Ook beeldbanken bieden vaak informatie over de tarieven die ze voor een bepaalde foto voor welk soort gebruik vragen. Sommige fotografen en beeldbanken hebben wel vaste tarieven, maar bieden deze niet openbaar op de website aan. In dat geval zul je na ontvangst van de brief moeten vragen naar die prijslijst of in elk geval naar een onderbouwing van de prijs.
Naamsvermelding
Voor het ontbreken van naamsvermelding kan soms ook een vergoeding gevraagd worden. Dit ligt meestal tussen de 25% en 75-100% van de licentievergoeding. De meeste fotografen willen namelijk graag dat hun naam bij een foto vermeld wordt. Wie dat niet wil kan dit afkopen door een extra vergoeding te betalen. Bij een inbreuk wordt daar dus op dezelfde manier naar gekeken en moet bij het ontbreken van de naam een extra vergoeding betaald worden.
Het ontbreken van naamsvermelding is bovendien een inbreuk op de persoonlijkheidsrechten van de maker. Ook dat is een reden om extra schadevergoeding te vorderen.
Wijziging of verminking
Heb je iets aangepast aan de foto? Dan is dat een wijziging of bij verregaande aanpassingen zelfs een verminking van de foto. Ook dat zijn schendingen van de persoonlijkheidsrechten van de fotograaf.
Voor het wijzigen of verminken van een foto wordt daarom vaak ook, net als bij het ontbreken van naamsvermelding, een extra schadevergoeding gevorderd.
Onderhandelen loont
Weet je zeker dat je fout zat? Laat het dan niet op een procedure aankomen, maar probeer vooral te achterhalen wat de werkelijke schade van de fotograaf is en biedt dat aan te betalen.
Is er een jurist ingeschakeld, dan worden meestal de kosten daarvan ook al gevorderd tijdens de onderhandelingen. Niet gek, omdat die vergoeding ook gevorderd zou worden bij een procedure bij de rechter.
Onderhandelen en schikken is voor beide partijen een risico. Beide partijen moeten water bij de wijn doen. Het zou kunnen zijn dat de schadevergoeding die je moet betalen volgens de rechter lager is, maar dat je toch (een deel van) de proceskosten van de wederpartij moet betalen. Dan ben je vaak alsnog duurder uit. Voor de fotograaf werkt het andersom precies hetzelfde. Garantie op een bepaalde vergoeding of dat de wederpartij veroordeeld wordt in de (volledige) proceskosten, is er niet.
Daarom is de vraag altijd wat je belangrijker vindt: je principe of de financiële gevolgen. Soms lever je daarom, zowel als inbreukmaker als als fotograaf, wat in om het risico van een procedure te kunnen vermijden en het geschil veel sneller tot een einde te kunnen brengen.