Auteursrechtsmoesjes. Dat er niets mee is verdiend, er geen winst mee is gemaakt of er geen winstoogmerk was (bijvoorbeeld omdat het gebruikt is door een stichting), wordt vaak als excuus gebruikt om werk toch gratis te gebruiken. Dat de gebruiker er geen winst mee heeft gemaakt, wil alleen nog niet zeggen dat de maker door dat gebruik ook geen winst is misgelopen. Het is een inbreuk op auteursrecht en daar zal schadevergoeding voor betaald moeten worden.
Rechten van de maker
De maker of auteursrechthebbende van een werk, heeft op dat werk het auteursrecht. Het auteursrecht geeft deze maker zogenaamde exploitatierechten: verveelvoudigen en openbaar maken.
Het is daarmee de maker die juist een ander mag verbieden om diens werk openbaar te maken en/of te verveelvoudigen en het is ook de maker die daar een ander juist toestemming voor kan geven. Voor dat gebruik mag de maker vervolgens een vergoeding vragen. Die vergoeding mag de maker helemaal zelf bepalen. Het is immers aan de gebruiker om de keuze te maken om met dat bedrag akkoord te gaan, zodat het werk gebruikt mag worden of om er niet mee akkoord te gaan en dat het werk dus ook niet te mogen gebruiken.
Zo is het ook het recht van de maker om te bepalen of deze een werk wellicht ter beschikking wil stellen aan een goed doel, een stichting, voor een benefiet of anderszins en daarvoor geen vergoeding te vragen.
Meer dan recht op winst
Dat de maker exploitatierechten heeft, wil nog niet zeggen dat de maker een ander alleen maar het recht mag geven het werk te exploiteren en er winst mee te maken. De maker mag allerlei soorten gebruiksrechten geven. Van heel beperkt tot zeer uitgebreid.
Het kan dus sowieso al zo zijn dat een maker een partij een gebruiksrecht geeft, die daar niet (direct) geld aan zal verdienen. Toch mag de maker voor alle soorten gebruik gewoon een vergoeding vragen.
De vergoeding van de maker hoeft niet afhankelijk te zijn van de winst die de gebruiker al dan niet maakt met het werk.
Doneren is een keuze, geen verplichting
Dat een werk door een stichting of goed doel gebruikt wordt, maakt nog niet dat een maker daar maar mee in moet stemmen.
Of je wil doneren en aan wie je dan wil doneren, dat mag je altijd nog helemaal zelf bepalen. Doneren is geen verplichting. Ook niet voor makers.
Wanneer iemand zich een werk toe-eigent of het in elk geval wil gebruiken zonder te betalen, en ook nog eens vindt dat dit gewoon moet kunnen, dan is het alsof de maker het werk gedoneerd heeft. Maar het is niet aan de gebruiker om te bepalen of de maker het werk doneert. Dat is aan de maker zelf.
Waardevermindering door verminderde exclusiviteit
Sterker nog, het ongevraagd gebruiken van zo’n werk zorgt er niet alleen voor dat de maker licentie-inkomsten misloopt, de waarde van het werk gaat er ook door achteruit.
Hoe vaker een werk al gebruikt wordt, hoe minder exclusief deze is. Dat zorgt meestal ook voor een waardedaling. Beeldbanken werken ook op die manier. Wil je een afbeelding exclusief kunnen gebruiken of in elk geval exclusief voor een bepaalde periode? Dan betaal je daar meer voor. Microstocksites zetten juist weer in op grote aantallen en willen zoveel mogelijk verkopen. Je betaalt daar zeer weinig per afbeelding, maar de kans dat je die afbeelding op tientallen, honderden of duizenden andere websites en uitingen tegenkomt is groot.
Dat er met het werk geen winst is gemaakt of er geen winstoogmerk was en wellicht het excuus dat er anders ook niet voor het gebruik betaald zou zijn, wil dus zeker niet zeggen dat er geen schade zou zijn ontstaan bij de maker.
Geen winst, is geen argument
Dat er met het werk dus geen winst is gemaakt of er geen winstoogmerk was, is dus nog geen reden om niet te hoeven betalen voor het gebruik van een werk.
Vraag gewoon vooraf om toestemming.
Soms mag een werk, met toestemming, onder bepaalde voorwaarden, alsnog (tijdelijk) gebruikt worden. Maak daarover duidelijke afspraken. Of wellicht is een maker bereid om het tarief te verlagen voor bepaald soort gebruik. Nee heb je, ja kun je krijgen. Dus vraag om toestemming. Krijg je die niet, zoek dan een andere bron. Wie iets gratis wil, moet daar wellicht wat meer moeite in steken dan wanneer iemand voor het zelfde (soort) werk wel bereid is te betalen.
-
Auteursrechtsmoesjesbingokaart€ 1,01 – € 4,50
-
#Contentrecht€ 22,00