Je idolen nadoen is natuurlijk van alle tijden. Toch krijg ik het idee dat wat we vroeger wellicht overdreven en overtrokken vonden, nu heel normaal begint te worden. Zoals het nabouwen van interieurs van bekende interieurbloggers of het nareizen van een blogger om precies dezelfde foto’s te maken. Het gaat veel verder dan werken in dezelfde stijl, je laten inspireren of het zelfde idee gebruiken. Wat kunnen we doen tegen deze copycats?
Inspiratie
Op inspiratie, stijlen en ideeën rust geen auteursrecht. Je mag dus gerust een idee overnemen, in dezelfde stijl werken als iemand anders al doet of inspiratie opdoen op instagram.
Het enige dat niet mag is kopiëren. Letterlijk namaken of nadoen. Niet voldoende afwijken van het origineel en te weinig eigen creativiteit toevoegen. Daar gaat de schoen pas wringen.
Lees ook: De grens tussen inspiratie en plagiaat.
Een copycat maakt niet altijd inbreuk op auteursrecht
Allereerst moet er sprake zijn van een auteursrechtelijk werk. Als het oorspronkelijke werk voldoende origineel is heb je daar een auteursrecht op en kun je optreden tegen anderen die het namaken. Maar hoe minder origineel jouw werk is, hoe lager de bescherming en hoe sneller een ander al voldoende afwijkt van wat jij hebt gemaakt.
Ken je het verhaal al van de travelblogger die gevolgd en nagedaan werd?
Het lastige van copycats is dat ze goed zijn in het herkennen van succes en wat iets tot een succes heeft gemaakt. Daar willen ze van profiteren. Daarom gaan ze iets nadoen. Een slimme copycat doet dat op zo’n manier dat er geen sprake is van een inbreuk op auteursrecht. Meestal passen de nieuwe werken wel zo erg bij het origineel, dat het een alternatief is. Daarmee wordt de oorspronkelijke maker dus wel in de weg gezeten, zonder inbreuk te maken. Daar kun je als oorspronkelijke maker niets aan doen.
If you want to be original, be ready to be copied.
– Coco Chanel
Tegen kopieën kun je optreden
Als jouw oorspronkelijke werk voldoende origineel is, kun je tegen kopieën optreden. De kopieën moeten offline gehaald worden en als het gaat om producten kun je de verkoop ervan laten staken. Daarnaast kun je winstafdracht of schadevergoeding vorderen, maar soms is het prettiger om er vooral snel vanaf te zijn. Door nog een compensatie te willen ontvangen ben je alleen maar langer met die stomme copycat in gesprek.
Gebruik deze sommatiebrief om iemand op een inbreuk aan te spreken.
Nee, jouw foto’s zijn niet ‘vrij’
Ben je je foto’s kwijt wanneer je ze op social media hebt gedeeld? Nee. Jij hebt nog steeds het auteursrecht. Delen door gebruik te maken van deelknoppen mag natuurlijk wel. Daar geef je toestemming voor wanneer je iets upload. Maar niemand mag het zomaar downloaden en elders uploaden.
Zorg eventueel via de privacyinstellingen per social media kanaal wie jouw uploads kan en mag zien en of en door wie het gedeeld mag worden.
Als iemand een portret van jou of je vrienden of familie hergebruikt, kun je daar soms wat aan doen. Als het een foto is waar auteursrecht op rust, kun je op basis daarvan iemand aanspreken. Maar een onschuldig portret dat op een onschuldige wijze wordt gebruikt, is portretrechtelijk niet altijd een probleem. Jij publiceerde het immers ook al openbaar. Het is daardoor niet snel een inbreuk op jouw privacy.
Gelukkig kun je wel wat doen tegen iemand die het zo inricht dat het lijkt alsof het jouw profiel is. Een identiteit stelen mag natuurlijk niet.
Lees hierover ook ‘Mijn portret op social media mag door iedereen gebruikt worden.‘
Illegaal gebruik van foto’s op social media
Het komt vaak voor dat er op social media geen respect getoond wordt voor rechten van anderen.
Zo verdienen mensen geld door op instagram foto’s van anderen te delen en worden er foto’s van instagram geplukt om in reclames te gebruiken. Marqt heeft zelfs eens tweets uitgeprint en bij producten gehangen, zonder dat de twitteraar daarvan wist.
Lees meer over dit onderwerp in deze blogs:
Lees hierover meer in de media: Grazia (€) / Elle / Business Insider
Heb jij last van copycats? Ik hoor graag jouw verhaal!
