Er zijn steeds meer blogs die het moeten hebben van content curatief. Ze vinden goede blogpost bij anderen of vinden content die populair is en gebruiken dat op hun eigen blog. Als je dat netjes aanpakt, is er natuurlijk niets aan de hand. Veel bloggers vergissen zich echter in de rechten en plichten die hiermee gepaard gaan. Er wordt vaak te gemakkelijk gedacht over het citaatrecht en omdat veel andere bloggers het ook doen, lijkt het te mogen. Toch ligt de situatie een beetje anders.
Content Curatie
Het cureren van content is, kort gezegd, het verzamelen van interessante content en daar, vanuit je eigen blog, naar verwijzen. Het is dus niet hetzelfde als content overnemen. Het gaat er juist om dat jij je eigen draai aan de content geeft. Bijvoorbeeld omdat je er een mening over hebt.
Content curatie is het verzamelen en delen van content, waarbij je de content duidt.
Ik ben geen marketeer, dus misschien leg ik het niet helemaal goed uit. De website curation.nl richt zich volledig op content curatie. Ze hebben zelfs een blog geschreven over het overnemen van content als een gentleman. Sla die post vooral niet over.
Verwijzen en citaatrecht
Verwijzen
Als je alleen maar verwijst met een hyperlink is dat natuurlijk prachtig. En zeer veilig. Je maakt je eigen tekst of inleiding en vertelt waar mensen verder kunnen lezen. Je neemt niets over van een andere site dus maak je geen inbreuk op het auteursrecht. De link is alleen maar alsof je iemand verteld waar ze in de supermarkt de melk kunnen vinden.
Foto overnemen
Maar een foto overnemen en verwijzen, kan wel een probleem opleveren. Op de foto rust auteursrecht. Een foto op je website plaatsen is een verveelvoudiging en een openbaarmaking. Verveelvoudigen en openbaar maken zijn de uitsluitende rechten van auteursrechthebbenden. Alleen zij mogen bepalen of het werk (in dit geval: de foto) openbaar wordt gemaakt of wordt verveelvoudigd. Zomaar een foto zonder toestemming overnemen is dus een inbreuk op auteursrecht.
Bronvermelding
De bron bij de foto’s vermelden en de naam van de maker bij de foto’s vermelden is niet voldoende. Het is tenslotte nog geen toestemming. Wil je gratis en zonder toestemming de foto’s mogen gebruiken, moet er sprake zijn van een citaat. Maar voor er sprake is van een citaat, is er heel wat nodig. Meer dan alleen de naam- en bronvermelding noemen.
Citaat
Wil je iets als citaat gebruiken, mag je niet te veel overnemen. Een citaat is altijd maar een deel van een groter geheel. Eén foto uit een fotoserie, een paar zinnen uit een blogpost en paar seconden uit een filmpje. Nooit een hele blogpost, een hele fotoserie of een heel filmpje. Alleen als het werk zelf al heel kort is, zoals een tweet of een losse foto, mag je deze wel als geheel overnemen.
Maar let op! Dit gaat alleen over de hoeveelheid die je over mag nemen.
Vervolgens moet je dat citaat gebruiken in een groter geheel. In een bespreking, aankondiging, beoordeling of iets vergelijkbaars. In een blogpost bijvoorbeeld.
Dan ben je er nog steeds niet vanaf. Het citaat moet namelijk wel nodig zijn voor je blogpost. Heb je het citaat nodig om je doel te bereiken? Een plaatje bij een praatje is geen excuus. Versiering en het mooier of aantrekkelijker maken van je blogpost is ook geen goed argument. Alleen als je blogpost niet zonder dat citaat kan, mag je het citaat gebruiken. Als je bijvoorbeeld de foto bespreekt, mag je de foto plaatsen. Als je een boek bespreekt, mag je de cover laten zien of een klein stukje tekst uit het boek overnemen. Als je een film bespreekt, zou je de trailer mogen laten zien. Etc. Het moet ‘redelijkerwijs geoorloofd’ zijn. Ofwel: kan jouw gebruik rechtvaardigen dat je eigenlijk inbreuk maakt op het auteursrecht van de maker?
Als je denkt dat het citaat geoorloofd is, vergeet dan vooral niet de naam en de bron te vermelden. Zeer belangrijk én verplicht!
Een verzameling citaten als gerechtvaardigd doel?
Veel websites nemen een foto over en plaatsen daar een zeer korte tekst bij. Een aantal van deze foto’s met korte teksten samen vormen een blogpost. Maar een foto met enkel een onderschrift, is nog geen gerechtvaardigd citaat. Zelfs niet als je veel van dat soort foto’s met onderschriften samenvoegt.
Je kunt daardoor niet zomaar een blog met verzamelde content van derden, zoals ‘de 10 mooiste instagramfoto’s’ of ‘de 5 lekkerste herfstrecepten’ of ‘de meest inspirerende werkplekken’ maken. Tenminste, niet zoals we dat nu doen. Er is namelijk meestal geen gerechtvaardigd doel.
Thumbnails, met eventueel zelfs een kort stukje overgenomen tekst, waarbij je verwijst naar de website waar de gehele blogpost te lezen is, mag wel. Dit wordt door de rechter gezien als een aankondiging. De website zoekallehuizen.nl werd bijvoorbeeld toegelaten, omdat het ging om thumbnails met de belangrijkste informatie en bezoekers voor meer informatie doorverwezen worden naar de website waar de volledige informatie staat. Het was dus nuttig en was een aankondiging. Maar een website met alleen maar thumbnails, mag weer niet. Laat dus staan een blogpost met vooral foto’s, maar zonder bespreking of andere context of doel, met weinig tekst.
Hoe moet een blogger het wel aanpakken?
Gewoon toestemming vragen. Dat is het meest simpel en het meest zeker. Wil je instagramfoto’s gebruiken? Vraag het gewoon even. Plaats een comment onder de foto die je wil gebruiken of probeer achter het goede e-mailadres te komen. Of maak een simpelere blogpost, waarbij je dus hooguit zelf een inleiding schrijft en verder echt alleen maar een lijstje geeft met thumbnails, naamsvermelding en een link naar de pagina. Schrijf meer eigen content. Schrijf je eigen teksten en verwijs naar de sites waardoor je geïnspireerd werd geraakt. Kies 1 foto die je misschien als citaat kunt gebruiken of zoek foto’s met bijvoorbeeld een creative commons licentie die je gratis kunt gebruiken en die toch relevant zijn voor je blogspost. Kun je ook nog meerdere foto’s gebruiken.
Lees ook:
– Auteursrecht: Citaat
– Zo geef je juiste naamsvermelding
– 30+ bronnen voor foto’s met creative commons licentie
– Bloggen met curated content
– Collages en samengestelde blogs
