Wraakporno, wat kunnen we er tegen doen?
Op 11 juni 2015 diende er een kort geding. Chantal wil namelijk van Facebook weten wie anoniem op Facebook een filmpje van haar heeft geplaatst. Een filmpje dat allen zij had. En eventueel haar ex. Maar verder niemand. Facebook beschikt in elk geval over een IP-adres en e-mailadres waarmee de pagina is aangemaakt. Nu heeft Google ook aangekondigd wraakporno uit zoekresultaten te gaan verwijderen, wanneer daar om gevraagd wordt. Zijn we al dichter bij de oplossing?
Pornografische filmpjes op Facebook
Op Facebook verschenen pornografische filmpjes van Chantal. Via een anoniem account op Facebook werd het filmpje openbaar gemaakt. Op dat filmpje, dat inmiddels meer dan 3 jaar oud is, waar zij en haar ex vriend te zien die seksuele handelingen verrichten. Vrienden van Chantal waren uitgenodigd om het filmpje te bekijken. Het filmpje werd wel binnen 1 uur na het verwijderingsverzoek door Facebook van dat specifieke account verwijderd, maar inmiddels was het filmpje al meerdere malen gedeeld. Van het oorspronkelijke account verwijderen, is dus ook niet voldoende. Dat staat ook in de Facebook voorwaarden. Facebook is niet zo’n fan van naakt, porno en andere niets verhullende beelden. Een eenvoudig rapporteren hiervan via de knop, is voldoende. Facebook heeft zelfs een aparte pagina van de helpdesk voor waar dit soort intieme foto’s gerapporteerd kunnen worden.
Facebook verwijdert normaal gesproken al snel foto’s waar een beetje naakt op te zien is. Ook moeders die borstvoeding geven, waarbij dus een stukje borst te zien is, worden verwijderd. Of dit naar aanleiding van een melding van een andere Facebook gebruiker is of dat Facebook dit vanuit zichzelf ook doet, durf ik niet met zekerheid te zeggen.
LawStories in je mailbox?
Gegevens zouden inmiddels verwijderd zijn
Facebook zegt dat de gegevens inmiddels verwijderd zijn. Het account is namelijk al uit de lucht gehaald en gegevens worden maar tot 90 dagen na verwijdering nog door Facebook bewaard. Ook dat melden ze in de voorwaarden. Waarom Chantal niet eerder heeft geprobeerd om deze gegevens van Facebook te verkrijgen, is mij niet helemaal duidelijk. Wellicht had ze al haar hoop gevestigd op het politie-onderzoek.
Aangifte bij de politie
Natuurlijk mogen dit soort filmpjes niet zomaar online geplaatst worden. Daar kun je aangifte van doen en dan gaat de politie er mee aan de slag. Zij kunnen simpelweg van Facebook de gegevens van de verdachte (in dit geval de persoon van wie het Facebook profiel was waarmee het filmpje is geupload) vorderen. Of de politie dat gedaan heeft, is onbekend. In elk geval is Peter R. de Vries zich er mee gaan bemoeien en lijkt dat ook de aanleiding te zijn van het kort geding.
Extra strafrechtelijke mogelijkheden op komst
De minister wil via het strafrecht mogelijk maken dat het aanpakken van het verspreiden van vertrouwelijke gegevens, zoals seksueel getinte beelden, makkelijker wordt voor OM en politie. Er is al een wetsvoorstel computercriminaliteit in de maak, waar dit in verwerkt zal worden.
Overigens zijn er dus al mogelijkheden om ‘wraakporno’ zowel via het civielrecht als via het strafrecht aan te pakken. Het wetsvoorstel beoogt dit vooral te vergemakkelijken.
Twitter en Facebook pakken wraakporno ook aan
Zoals gezegd heeft Facebook al speciaal beleid tegen wraakporno en andere intieme of seksueel getinte beelden. Ze kunnen gemeld worden via het pijltje naar beneden, rechts boven bij een post (zie screenshot hierboven).
In tegenstelling tot Facebook, mag er op Twitter wel porno gepubliceerd worden. Dat maakt het lastiger om wraakporno tegen te gaan. Toch heeft Twitter daar de voorwaarden specifiek op aangepast, zodat accounts die wraakporno publiceren, geblokkeerd worden.
Google gaat zoekresultaten wraakporno verwijderen
Google heeft sinds kort voor de EU al een formulier waarop je aan kunt geven dat bepaalde zoekresultaten verwijderd moeten worden, wanneer de gegevens verouderd of niet correct zijn. Dat zou al voldoende zijn. Toch maakt Google er een extra formulier bij dat binnenkort beschikbaar wordt.
Google kan uiteraard niet de content zelf verwijderen. Dat kan alleen een websitebeheerder of hosting provider doen. Maar Google kan er wel voor zorgen dat ze die pagina van die website niet meer opnemen in de zoekresultaten, waardoor in elk geval de kans kleiner wordt dat de ongewenste beelden vaak bekeken worden.
Update 25/6/’15 na uitspraak Kort Geding
Op 22 januari 2015 is kennelijk het account aangemaakt en het filmpje geupload. Op 23 januari 2015 heeft Chantal vervolgens aangifte gedaan bij de politie. Pas op 8 april heeft zij daarover een aanvullende verklaring afgelegd. Ik ga er vanuit dat de politie extra informatie wilde en haar daarom nog eens heeft uitgenodigd voor een gesprek. Vermoedelijk is er tot die tijd niets met het geheel gebeurt.
Op 30 april heeft de advocaat van Chantal contact gehad met Facebook om achter de gegevens van de persoon te komen die het account heeft aangemaakt. Zonder die gegevens zou er immers ook geen civiele procedure tegen hem/haar gestart kunnen worden. Ondanks alle reglementen en richtlijnen van Facebook zelf, wilden ze deze gegevens niet geven:
“In order to assist you with your request, we’ll need to receive a valid subpoena or court order. Additionally, please be aware that there are situations where we may be unable to retriever the information you have requested due to technical limitations”
Uiteraard had Chantal het filmpje bij Facebook als ongepast gerapporteerd op 22 januari. Facebook zegt dit niet te weten, omdat mogelijk ook die gegevens al verwijderd zijn.
Gezien de eigen richtlijnen van Facebook, zou je verwachten dat Facebook dit soort gegevens wel bewaart. Ze zeggen tenslotte ook pesterijen tegen te willen gaan.
Facebook meldt later, na een tweede e-mail van de advocaat, dat het account op 26 januari 2015 is opgeheven en Facebook het account op 10 februari heeft gewist. Er zou daarom geen data over dat account meer bewaard zijn. Terwijl Facebook zelf zegt zo’n account nog 90 dagen te bewaren en dat het kan zijn dat er toch nog wat gegevens achterblijven, omdat het soms technisch niet mogelijk is alles te verwijderen.
Facebook moet nu binnen 14 dagen alsnog op de proppen komen met informatie, zoals een e-mailadres, telefoonnummer en IP-adres van de persoon die het nep-account heeft aangemaakt. Ze moeten dus ook onderzoeken of ze die gegevens niet nog op een back-up server hebben staan, bijvoorbeeld. Geven ze deze gegevens niet, moet Facebook meewerken om een derde, daarin gespecialiseerd bedrijf, te laten onderzoeken of deze gegevens niet toch nog te achterhalen zijn.
Lees de uitspraak bij AMS Advocaten.
Lees meer over de Nederlandse rechtszaak tegen Facebook: AD.nl / het Parool / NRCQ / Trouw / NOS Journaal / BNR / NU.nl
Meer over Google die zoekresultaten gaat verwijderen: NOS.nl / NRC.nl
Buitenlandse voorbeelden met wraakporno: NUtech / Webwereld / de Volkskrant
