Het auteursrecht is het uitsluitend recht van de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, om dat werk openbaar te mogen maken en te verveelvoudigen, behoudens beperkingen bij de wet gesteld. Zo staat het ongeveer in artikel 1 van de Auteurswet. Maar wat betekent het nou eigenlijk?
Maker
Het auteursrecht komt toe aan de maker van een werk. De maker is altijd een mens. Apen kunnen dus geen auteursrecht hebben.
De maker is bovendien de persoon met de creatieve inbreng. Bij een werk dat in opdracht is gemaakt kan daarom lastig te bepalen zijn wie de maker was. Kwam de creativiteit bij de opdrachtgever vandaan en heeft de opdrachtnemer alleen maar uitgevoerd, dan is de opdrachtgever de maker.
In het geval van een dienstbetrekking wordt de werkgever automatisch de auteursrechthebbende, tenzij daarover andere afspraken zijn gemaakt.
Maakt een rechtspersoon een werk als eerst openbaar, dan mag ervan uitgegaan worden dat die rechtspersoon de maker is.
Kortom: wanneer er meerdere mensen bij betrokken zijn, moet je goede afspraken maken!
Werk
Je kunt alleen auteursrecht krijgen op een werk. Een werk is iets dat voldoende creatief is. Het moet een eigen en oorspronkelijk karakter hebben en het persoonlijk stempel van de maker dragen.
Het mag dus niet te gewoon of te banaal en triviaal zijn.
De drempel is wel relatief laag. Je mag er daarom van uitgaan dat op alle foto’s auteursrecht rust. Op 11 woorden kan al een auteursrecht rusten. Dus ook op een tweet. Maar niet elke willekeurig achter elkaar geplaatste elf woorden zijn door het auteursrecht beschermd. De creativiteit is belangrijker dan het formaat van een werk.
Verbodsrecht
Het auteursrecht is een verbodsrecht. De maker (auteursrechthebbende) is de enige die een werk mag openbaarmaking en verveelvoudigen. Daarmee mag de maker een ander verbieden dat te doen. Tenzij er een uitzondering geldt.
Exploitatierecht
Het openbaar maken en verveelvoudigen zijn ook exploitatierechten. De maker mag geld verdienen met zijn werk. Bijvoorbeeld door het in licentie te geven.
Licentie
Een licentie is een gebruiksrecht. Het is een overeenkomst waarin de maker aan een derde toestemming geeft om het werk op een bepaalde manier te gebruiken.
Persoonlijkheidsrechten
Daarnaast heeft de maker persoonlijkheidsrechten. Dit is onder meer het recht op naamsvermelding en het recht zich te verzetten tegen bewerking of verminking van het werk en zich te verzetten tegen het openbaar maken van het werk onder een andere naam.
Dit zijn geen exploitatierechten, maar morele rechten. Er bestaat nog grote discussie of bij het ontbreken van een naam en het bewerken van werk schadevergoeding toegekend zou moeten worden.
