Jouw boek is natuurlijk het allermooiste, jouw website de allerbeste en je wil niet dat anderen er met de titel van jouw boek of website vandoor gaan. Niet voor andere boeken, maar ook niet voor andere diensten of producten. Ze hebben gewoon met hun poten van jouw titel af te blijven! Maar hoe sterk sta je eigenlijk?
Geen recht op een titel
Er bestaat niet zoiets als een recht op een boektitel of titel voor je blog of website. Voor boektitels bestaat natuurlijk wel de titelbank. Daar zou je in elk geval op kunnen zoeken of een titel al bestaat voor je de titel voor je eigen boek gaat verzinnen. Van een specifieke domeinnaam kan er altijd maar één bestaan, maar ja, een lidwoord of een streepje toevoegen of een andere extensie kiezen en je hebt een naam die er sterk op lijkt.
Merk voor je boektitel
Dan registreer je toch gewoon een merk voor je boektitel, zou je denken? Maar dat gaat zo makkelijk niet. De titel maakt namelijk onderdeel uit van het boek zelf. Het kan daardoor niet de functie van een merk hebben.
Merk voor een serie
Voor een boekenserie, krantentitel of tijdschrifttitel en dus ook voor een blog zou het wel kunnen. Elke uitgave heeft dan namelijk dezelfde titel, waardoor de titel een herkomstaanduidingsfunctie heeft. Door de titel weten mensen waar het vandaan komt, dat het om dezelfde krant of hetzelfde tijdschrift gaat.
Voor een boek is dat niet nodig. Er is immers maar één boek. Dat kan niet aan anderen gelieerd worden. De naam van de auteur en de naam van de uitgeverij zorgen eventueel voor de herkomstaanduiding.
Het auteursrecht dan?
Op zich vraagt het auteursrecht niet om een minimumlengte van een werk. Een titel, zelfs als het maar uit één woord bestaat, zou dus best auteursrecht kunnen krijgen.
Creativiteit
Maar: om auteursrecht te kunnen verkrijgen moet het werk voldoende creatief zijn. Het moet een eigen en oorspronkelijk karakter hebben en het persoonlijk stempel van de maker dragen. Alles wat te banaal en triviaal is, is in elk geval uitgesloten.
Zo rust er bijvoorbeeld geen auteursrecht op ‘Zo, nu eerst’ van Bavaria, omdat het te normaal Nederlands is en iedereen dit wel zo kan zeggen. Ook rust er op de achterbankgesprekken van Endstra geen auteursrecht, omdat het een gewoon gesprek was, niet bedoeld om daar een werk mee te scheppen.
Geen auteursrecht op titels
Het is daarom bijna niet mogelijk om op een los woord of op een titel een auteursrecht te krijgen. Daar moet het dan we heel creatief voor zijn. Een grappige woordspeling is daar nog niet snel genoeg voor.
Jolanda Pikkaart wees mij nog op deze column uit 2004 over boektitels.
