Prince en zijn auteursrecht paleis
Prince. Hij is goed in verrassingsconcerten. Maar hij is ook goed in het verbieden te fotograferen tijdens zo’n concert. Afgelopen zondag werden er nog een aantal mensen de zaal uitgezet omdat ze met hun mobiele telefoon foto’s hadden gemaakt. Dat Prince dat niet wilde wisten ze. Er hingen bordjes/briefjes waar het op aangekondigd stond en kennelijk heeft zelfs de drumster het vooraf nog gemeld. ‘Ik wist het niet’ is daarmee geen goed excuus. Maar mocht Prince het wel verbieden?
Koninklijke huisregels
Het komt eigenlijk allemaal neer op dezelfde regels die ook regelen dat niet iedereen zomaar voetbalwedstrijden mag uitzenden. Huisrecht noemen ze het ook wel. Het wil zeggen dat je regels mag stellen bij het toelaten van mensen. Net zoals de supermarkt van je mag verlangen dat je een mandje of karretje gebruikt. Het is ook simpelweg een overeenkomst: jij mag naar binnen, mits je een kaartje hebt en je aan de huisregels houdt. Moet je de huisregels wel kennen natuurlijk. En daar wringt het hier voor de meeste mensen een beetje. Voor zover ik weet hebben ze bij het kopen van het kaartje nergens vermeld dat er geen foto’s gemaakt mochten worden. Het stond ook niet achterop het kaartje, waar ze de algemene voorwaarden nog wel eens (te laat) op af willen drukken. MAAR: het is wel een van de standaard huisregels van Paradiso dat er zonder toestemming niet gefotografeerd mag worden. En laten we wel wezen, deze zijn nu niet zo lang en ingewikkeld dat je er geen wijs uit zou worden. Het is best duidelijk. Dat ze het vaak wel toestaan, althans niet handhaven, zal komen door de artiest die er weinig problemen mee heeft. Verspreiding van die foto’s is tenslotte goed voor hun marketing. En niet iedereen speelt Paradiso zo makkelijk vol. Juist om die reden zullen ze extra aandacht gevestigd hebben op het fotografieverbod door waarschuwingen op te hangen en het de drumster voorafgaand aan het concert ook nog eens te laten melden. Kortom: bezoekers wisten het, voor het te laat zou zijn.
LawStories in je mailbox?
Princelijk auteursrecht
Toch zijn er enkele foto’s gemaakt die op Social Media de ronde deden. Hoe zit dat dan? Mag dat wel?
Aangezien het fotograferen op basis van de huisregels al niet mocht, mogen de foto’s op basis van diezelfde regel ook niet verspreid worden. Als je dus al stiekem foto’s maakt, kun je ze meestal beter maar voor jezelf houden.
Foto, video en geluidsopnamen kunnen natuurlijk inbreuk maken op auteursrechten, naburige rechten en portretrecht. Om een inbreuk te maken op auteursrecht of een naburig recht is het verveelvoudigen, dus het maken van de foto, video of audio-opname al voldoende. Maar een foto van Prince of van zijn gitaar is natuurlijk niet meteen een inbreuk op het auteursrecht. Daar zou meer op te zien moeten zijn. Maar dat portret van Prince kan wel een portretrechtelijk probleem opleveren. Niet omdat hij wil voorkomen dat hij met zo’n foto in de roddelbladen komt te staan, maar omdat hij de foto’s ook zelf aan de roddelbladen had kunnen verkopen. Commercieel portretrecht noemen we dat. Bezwaar maken tegen het openbaar maken van een portret kan hooguit wanneer een redelijk belang zich daartegen verzet. Voor bekende personen kan in sommige gevallen dat redelijke belang een financieel belang zijn. Omdat zij nu eenmaal met hun hoofd geld kunnen verdienen, mag een andere de foto niet zomaar publiceren. Dat maakt hen of afbeeldingen van hen, potentieel minder waard.
Prince op de erwt
Of het commercieel allemaal zo slim is… Prince krijgt zaaltjes als Paradiso eenvoudig vol. Veel last zal hij er op dit moment niet van hebben dat hij zo streng is. Maar het publiek wordt ook steeds mondiger. Pikt dit soort strenge handhaving niet meer. Net zoals ze het steeds minder vaak pikken dat artiesten veel te laat komen of een concert te vroeg afbreken. Voor de meeste artiesten is het juist fijn dat er foto’s worden gemaakt en verspreid. Het geeft ze aandacht en maakt ze mogelijk bekender en populairder. Daarnaast is het tegenwoordig heel normaal dat mensen wel eens een foto met hun telefoon maken. Dat ze (professionele) camera’s verbieden kan ik al beter begrijpen. Al hoeven van mij die telefoons in de lucht ook niet zo hoor. Maar dat kan met mijn lengte te maken hebben. Lastig genoeg om nog wat boven al die hoofden uit te zien. Laat staan als daar nog telefoons bij komen. Zie ik niets meer. Maar goed, dat is een ander verhaal.
Wat vind jij ervan? Is het overtrokken of eigenlijk wel begrijpelijk?
Op 3voor12 is een mooi artikel/interview gepubliceerd met beleid en ervaringen van festival-organisatoren en poppodia. Het lezen waard.
Lees ook:
– Auteursrecht, portretrecht en openbaarmaking door een hyperlink
– Ik ga op vakantie naar Zweden en laat thuis: mijn camera
– Portretrecht: bekende personen en reclame
– Tabloids en het portretrecht