Kerk moet schadevergoeding wegens inbreuk auteursrecht betalen
Zelfs kerken staan niet boven het auteursrecht. Een kerk plaatste een lied in haar kerkblad en op haar openbare website. Daarvoor had de kerk geen toestemming of licentie. De auteur van het lied had daarom recht op schadevergoeding wegens inbreuk op auteursrecht en persoonlijkheidsrechten.
De beperkte licentie van Liedboek
Naar ik uit de uitspraak begrijp kan een kerk een abonnement nemen op Liedboek. Liedboek heeft een licentie om het lied van auteur in Liedboek op te nemen. Dat is kennelijk zonder verdere naamsvermelding. Liedboek heeft daarmee toestemming gekregen het lied op te nemen in de online database van Liedboek Online.
Vervolgens verleent Liedboek Online aan haar gebruikers een licentie waarin staat vermeld:
“Database inhoud uitsluitend te gebruiken binnen eigen wijkgemeente voor beameren (Ze bedoelen: projecteren, volgens mijn twittervrienden. Het woordenboek kent het woord beameren niet) en liturgie (openbare dienst). Overname op internet, website, kerkbode enz is binnen dit abonnement niet voorzien.”
LawStories in je mailbox?
Overgenomen in papieren en digitale kerkblad
De kerk had het lied echter wel overgenomen in het kerkblad (oplage: 450) en dat kerkblad vervolgens op haar openbare website geplaatst. In dat kerkblad waren advertenties opgenomen.
Inbreuk auteursrecht
Het overnemen van het lied in het kerkblad en de website is dus niet toegestaan onder de licentie van het Liedboek. De kerk had ook geen toestemming of licentie van de auteur.
Voor de rechter is daarom duidelijk dat het een inbreuk is op het auteursrecht van de auteur.
“De vermeende onwetendheid van PGB ter zake maakt dit niet anders, nu ook het onbewust schenden van het auteursrecht voor rekening en risico komt van de inbreukmaker en aan diens schadeplichtigheid niet afdoet.”
Commercieel gebruik of niet?
Na de constatering dat er sprake is van een inbreuk op auteursrecht, moet de schade worden vastgesteld. De rechter zoekt aansluiting bij de gebruikelijke licentievergoedingen van de auteur. De auteur maakte destijds nog onderscheid tussen commercieel en niet-commercieel gebruik.
“Onder commercieel gebruik wordt in ieder geval verstaan: de verveelvoudiging of openbaarmaking met winstoogmerk, dan wel de verveelvoudiging of openbaarmaking met daarbij commerciële uitingen.
Onder commercieel gebruik valt tevens ieder gebruik op internet dat vergezeld gaat met commerciële advertenties op dezelfde website, of websites met een commercieel doel. Auteur bepaalt wat wel of niet commercieel in de zin van deze voorwaarden is.”
Commercieel gebruik is dus in elk geval gebruik met een winstoogmerk. Daarnaast is commercieel gebruik ook gebruik op internet waar commerciële advertenties bij staan of op websites die een commercieel doel hebben. Nou is de website van de kerk geen commerciële website of een website met een commercieel doel. Maar in het blad staan wel advertenties. De vraag is of we dat dan moeten zien als een commerciële uiting en/of een commerciële advertentie. De rechter zegt eenvoudigweg dat het geen commercieel gebruik is, omdat de kerk geen winstoogmerk had. Dat zou bovendien door de auteur niet zijn weersproken.
Het belang van een goede licentie
Uit deze uitspraak blijkt hoe belangrijk het is om een licentie te hebben waar absoluut geen twijfel over kan bestaan. Voor de auteur was zijn licentie heel duidelijk: er stonden advertenties in het blad waar ook zijn lied in gepubliceerd was. Die advertenties zijn een commerciële uiting, waardoor de plaatsing van het lied in het kerkblad ook commercieel is en de plaatsing daarvan op internet dus ook. De rechter hangt echter veel meer of zelfs alleen aan de term ‘winstoogmerk’. De kerk heeft geen winstoogmerk, maar gebruikt de advertenties om de kosten van het kerkblad laag te houden.
Het is bij licenties belangrijk om zo eenduidig mogelijk te zijn. Soms is het daardoor helaas wel nodig om meer woorden te gebruiken dan je zou willen. Wat jij bedoelt, moet door de ander ook zo begrepen worden. Je ziet hier al dat als maar enigszins mogelijk is om het toch anders uit te leggen, dat een hoop geld kan kosten.
Vergoeding voor niet-commercieel gebruik
De auteur krijgt uiteindelijk een vergoeding voor niet-commercieel gebruik toegekend voor het verveelvoudigen en openbaar maken in het kerkblad zelf (€81,-) en €35,- voor de vergoeding van een niet-commerciele licentie voor het gebruik op internet. Dat is samen €116,-. Voor het ontbreken van naamsvermelding wordt een toeslag van 25% (€29,-) toegekend. Ook de vergoeding van de kosten die gemaakt zijn om de kerk op deze inbreuk aan te spreken moeten door de kerk betaald worden. De proceskosten worden gematigd omdat de vergoeding veel lager uitvalt dat was geëist.
De uitspraak kun je lezen op rechtspraak.nl. Lees ook de artikelen hierover in Trouw.
Ben jij een maker? Zoals een auteur van liedteksten, componist, ontwerper, fotograaf, schrijver of illustrator? Hoe ga jij om met licenties en gebruiksrechten?
Heb je hulp nodig bij het schrijven van een licentie?
Mail Charlotte
