‘Alles wat op internet staat is vrij.’ ‘Als je iets op internet zet, geef je de auteursrechten op.’ Zomaar een paar hardnekkige mythes over auteursrecht op internet. Ik verzin het niet. Zie de tweets hieronder maar.
@hvvoertuigen staat gewoon op internet
— eRIC (@Exporic) March 25, 2016
@Dave_MHL @Exporic @hvvoertuigen https://t.co/oRVoCv2TKQ
Van mij hadden jullie nu een dikke factuur gehad overigens 🙂
— Alex Miedema (@AlexMiedema) March 25, 2016
@WeAreChangeRdam @maryhellebreker Wat op Internet staat is vrij om te gebruiken. Vind men van niet hang je foto’s dan op je plee.
— Rinus Bosmans (@harrykidee) April 23, 2016
Op internet geldt de wet
Op het internet gelden de gebruikelijke wettelijke regels. Dus ook de Auteurswet. Dat betekent dat maker het uitsluitend recht heeft om zijn werk openbaar te maken of te verveelvoudigen. Een ander mag dat niet doen, tenzij er gebruik gemaakt kan worden van een uitzondering uit de wet. Met toestemming van de maker mag het natuurlijk ook.
Omdat op het internet hetzelfde auteursrecht geldt als offline, is er dus geen sprake van het opgeven van auteursrecht wanneer je een werk online plaatst. Het auteursrecht dat je offline hebt, bijvoorbeeld wanneer je werk boven je WC hangt, heb je ook als je het online plaatst. Een ander mag dat niet zomaar gebruiken, namaken, veranderen, elders uploaden en openbaar maken etcetera. Als dat wel gedaan wordt, is dat gewoon een inbreuk op auteursrecht.
Iedereen deelt alles op internet
Ik begrijp wel waar het idee vandaan komt dat het gewoon mag, hoor. Hoeveel sites zijn er wel niet die uit de krochten van het internet leuke gifjes en foto’s opduiken, deze onder elkaar zetten en daar vervolgens een blogpost van bouwen. Of virals die je op tientallen websites tegenkomt. Dat het overal gebruikt wordt, wil helaas nog niet zeggen dat het ook mag. Op veel websites en social media worden de teksten, afbeeldingen, muziek etc. gebruikt zonder toestemming en zonder gebruik te maken van een uitzondering. Er wordt simpelweg niet altijd gehandhaafd. Soms omdat de makers het gewoon niet erg vinden dat het gebruikt wordt, omdat ze het te veel moeite vinden om het te handhaven, omdat het ze te veel geld zal kosten om te handhaven of omdat ze denken dat het hun reputatie niet ten goede zal komen als ze de sites op inbreuken aan zullen spreken.
Uitzonderingen
In de VS kennen ze het fair use systeem, waardoor er soms iets meer mag. Fair use lijkt wel een beetje op ons citaatrecht. Je mag een werk gebruiken, wanneer je van een tekst, video of serie afbeeldingen niet het geheel gebruikt én het relevant is voor de nieuwe context waar je het in plaatst. Een stuk tekst gebruiken zonder eigen tekst kan dus niet. Een foto met alleen een onderschrift is ook niet voldoende. In alle gevallen is het nodig om de naam bij het werk te vermelden.
Daarnaast mag je wel embedden. In dat geval blijft namelijk de content op de oorspronkelijke site staan en zorg je alleen door de embedcode dat het ook zichtbaar is op een andere website. Er is dan geen sprake van een verveelvoudiging (kopie) en volgens het Hof van Justitie ook niet van een nieuwe openbaarmaking.
Gebruik de knoppen
Wil je iets delen op social media? Deel dan gewoon een hyperlink of maak gebruik van de social media deelknoppen op de site. Als iets al op social media staat mag je het via de knoppen die door het medium beschikbaar worden gesteld ook weer delen. Wat alleen niet mag is de tekst of de afbeelding kopiëren en vervolgens zelf delen. Ook niet als er een watermerk op de foto stond of je de naam vaan de oorspronkelijke deler noemt. Als je kopieert of eerst download en weer upload, dan is dat een verveelvoudiging. Dat mag niet zonder toestemming. Voor het delen via de knoppen is impliciet toestemming gegeven wanneer de maker het zelf al op die kanalen gedeeld heeft of de knoppen beschikbaar heeft gesteld op de website.
Vraag om toestemming
Dan nog een heel eenvoudige: als je ergens iets ziet dat je wil gebruiken, vraag dan gewoon even om toestemming. Leg uit hoe en waar je het wil gebruiken en de meeste makers zullen zich vereerd voelen en je toestemming geven. Dat zullen ze niet altijd doen, bijvoorbeeld omdat ze een afbeelding of tekst exclusief willen houden. Dan is het maar goed dat je het gevraagd hebt, want als je het toch zou zijn gaan gebruiken, zou de kans dat je schadevergoeding moet betalen heel groot zijn.
