Pffffff, zijn er niet al genoeg regels voor YouTubers? Ik hoor het je al denken. Toch wordt vandaag de Social Code:YouTube gepresenteerd. Vier nieuwe regels voor content creators op YouTube, vooral als het draait om reclame en gekregen producten. Nog meer regels, nog meer gedoe, nog lastiger om eraan te voldoen? Nee! De code is het initiatief van een aantal YouTubers, in samenwerking met enkele MCN’s en het Commissariaat voor de Media (CvdM). Ik beloof je: het is heel makkelijk.
We hebben toch al een Reclamecode Social Media?
Allereerst hebben we de wet waar iedereen aan moet voldoen. De Reclamecode Social Media (SRM) zijn nog iets specifiekere regels met een paar aanbevelingen hoe je aan de code kunt voldoen. Voldoe je aan de code, dan voldoe je meteen aan de wet.
Zo werkt het met de nieuwe Social Code: YouTube gelukkig ook. Voldoe je aan deze vier regels, dan voldoe je meteen aan de Reclamecode Social Media.
Doe er dus juist je voordeel mee!
Vrijwillige deelname
De Social Code: YouTube (laten we hem afkorten tot SCYT), is eigenlijk een afspraak tussen YouTubers, MCN’s en het CvdM. Je bent niet verplicht je hier aan te houden, terwijl je wel verplicht bent je aan de wet te houden en je ook door de Reclame Code Commissie verantwoordelijk gehouden kunt worden voor het niet voldoen aan de SRM. Wil je je hier niet aan houden, hoeft dat niet en zijn er geen gevolgen aan verbonden.
Je kunt je wel vrijwillig aansluiten door je aan te melden via www.socialcode.nl. Je laat op die manier zien dat je eerlijk en transparant bent. Dat wekt vertrouwen bij je kijkers. Ze weten beter wanneer er sprake is van reclame en daarmee zullen ze ook meteen weten wanneer er juist geen sprake is van reclame. Het voorkomt een hoop gedoe, gespeculeer en negativiteit.
Heb je veel kinderen als kijkers? Door te voldoen aan deze code (en je er bij aan te sluiten), zullen ouders beter vooraf kunnen beoordelen of het OK is dat hun kinderen jouw kanaal bekijken.
Social Code: YouTube – Wat zijn de vier regels?
Eigenlijk komt het vooral neer op eerlijk en transparant zijn over bepaalde situaties. Met name wanneer je producten gratis gekregen hebt, betaald hebt gekregen voor producten of op een andere manier voordeel hebt gehad bij het maken van de video.
1. Reclame voor Merk vermelden
Als je reclame maakt voor een merk, product of dienst moet je dat op de volgende manieren vermelden:
- Voorafgaand aan de video, beeldvullende tekst (bijvoorbeeld: Deze video is tot stand gekomen in samenwerking met merk [X]., 3 seconden lang; of
- In de video mondeling melden dat het om reclame gaat
én
- Onderaan in de beschrijving van de video de volgende tekst plaatsen:
Deze video bevat een betaalde samenwerking met [NAAM MERK]. Deze vermelding is onderdeel van de Social Code: YouTube. Voor meer informatie, ga naar http://desocialcode.nl
2. Reclame voor Goed Doel vermelden
Ook goede doelen betalen ervoor om aandacht te krijgen. Geen punt natuurlijk, maar ook daar moeten we eerlijk over zijn. Het is de bedoeling dat deze vermelding gebruikt wordt voor ‘erkende goede doelen’ of ‘niet-commerciële instanties’.
Het CBF is de toezichthouder voor Goede Doelen. Zij hebben op de website een overzicht staan van alle erkende goede doelen. Ook ANBI’s vallen hieronder. De Belastingdienst houdt een lijst van ANBI’s bij. Uiteraard valt de overheid zelf ook onder deze definitie, zoals een gemeente, ministerie of de politie.
Vraagt een organisatie om reclame voor ze te maken en zeggen ze dat ze bijvoorbeeld dat ze een non-profit zijn, controleer dat dan eerst in een van deze lijsten of vraag ze aan te tonen dat ze onder de definitie van een goed doel vallen. Anders vallen ze onder de commerciële uiting van regel 1.
Werk je samen met een goed doel, dan moet je dat op de volgende manier vermelden:
- Voorafgaand aan de video, beeldvullende tekst (bijvoorbeeld: Organisatie [X] heeft mij gevraagd om … ., 3 seconden lang; of
- In de video mondeling melden dat het om reclame gaat
én
- Onderaan in de beschrijving van de video de volgende tekst plaatsen:
Deze video bevat een samenwerking met [NAAM ORGANISATIE]. Deze vermelding is onderdeel van de Social Code: YouTube. Voor meer informatie, ga naar http://desocialcode.nl
3. Vermelden korting of gratis product of dienst
In dit geval hoef je het niet voor of in de video zelf te vermelden! Aangezien de Reclame Code Commissie ook heeft meegewerkt aan deze code, mogen we ervan uitgaan dat, zelfs als je niet mee wil doen aan de Social Code: YouTube, weet je dat het kennelijk voldoende is om alleen helemaal onderaan de omschrijving bij je video te vermelden dat er sprake is van een gratis product of korting.
Je moet, afhankelijk van de situatie natuurlijk, een van de teksten helemaal onderaan de beschrijving van de video plaatsen:
Deze video bevat een gekregen product/dienst. Deze vermelding is onderdeel van de Social Code: YouTube. Voor meer informatie, ga naar http://desocialcode.nl
of
Deze video bevat een gekocht(e) product/dienst met korting. Deze vermelding is onderdeel van de Social Code: YouTube. Voor meer informatie, ga naar http://desocialcode.nl
Om eerlijk te zijn vind ik dit nog niet zo transparant. Als er meerdere producten in de video voorkomen, waarvan er misschien maar een of enkele gratis of met korting zijn gekregen, dan weet de kijker nog steeds niet welke dit is. Bovendien: wie leest in godsnaam de beschrijving onder een video? De regel over het vermelden van een gratis product of korting lijkt nu voor Instagram en Twitter zwaarder te zijn dan voor YouTube. Waarom niet ook een #gekregen in beeld wanneer dat product in beeld komt?
Overigens gaat het hier natuurlijk niet om het vermelden van een korting wanneer je gewoon een product in de aanbieding/uitverkoop/bonus hebt gekocht. Het gaat erom dat je de korting hebt gekregen, zodat je het product zou kopen en dat dan mee zou nemen in een video.
4. Vermelden wanneer je het zelf gekocht hebt
De omgekeerde wereld? Ja, ik vind van wel. Aan de andere kant: het voorkomt een hele hoop verwarring, misverstanden, roddels en speculaties. Vermelden dat je iets zelf gekocht hebt is daarom helemaal geen slecht idee. Je kunt er maar duidelijk over zijn, toch? Wil je je aansluiten bij dit initiatief, dan zul je het dus ook moeten vermelden wanneer je een product of dienst zelf betaald hebt.
Net als bij regel 3 hoeft dat alleen helemaal onderaan de beschrijving. Het zal je video dus niet verpesten, maar de informatie is wel gemakkelijk terug te vinden voor wie wil weten hoe het zit.
Je moet dan de volgende tekst gebruiken:
Deze video bevat geen betaalde samenwerking of gekregen producten. Deze vermelding is onderdeel van de Social Code: YouTube. Voor meer informatie over deze richtlijnen, ga naar http://desocialcode.nl
Moraal van het verhaal: wees eerlijk en transparant
Tsja, je moest je toch al aan de regels houden om reclame te vermelden. De Social Code: YouTube is daarbij een goed hulpmiddel. Het zijn afspraken over hoe je zo’n samenwerking moet vermelden.
Ben je bereid je aan deze regels te houden? Doe er dan je voordeel mee en sluit je aan bij de Social Code. Zo kom je als het ware op een ‘witte lijst’ te staan van YouTubers en weten merken en adverteerders, maar juist ook de kijkers, volgers en eventueel de ouders daarvan, dat je te vertrouwen bent.
Meer weten over Reclame?
Regels voor het vermelden van reclame geldt overal. Of dat nu op YouTube, Vimeo, Snapchat, Instagram (Stories), Twitter, Facebook of gewoon een website is. De Social Code: YouTube is er speciaal voor YouTube, maar dat ontslaat anderen niet van het correct vermelden van reclame.
Over de regels op andere kanalen heb ik ook al eens blogposts geschreven. Wil je daar meer over weten, lees dan bijvoorbeeld deze artikelen over reclame en de reclamecode social media:
- #natureliswelzolekker, maar niet duidelijk genoeg als reclame
- Reclameregels voor kinderen
- Zijn YouTubers te commercieel?
- How To: Klacht indienen bij de Reclame Code Commissie
- Instagram helpt reclameregels na te leven
- Reclameregels voor vloggers en influencers verduidelijkt
