Laat ik voorop stellen dat de uitspraak over Zwarte Piet bestuursrecht is. Niet helemaal mijn ding, maar ik meen er genoeg van te weten en te begrijpen om een misverstand uit de weg te helpen. Zwarte Piet gaat namelijk helemaal niet verdwijnen.
Zwarte Piet is discriminerend
Er zijn verschillende onderzoeken geweest waaruit zou blijken dat het fenomeen Zwarte Piet discriminerend zou zijn naar de donkere medemens. Volgens eisers is Zwarte Piet een stereotiep dat gebroken Nederlands spreekt. Bovendien is Zwarte Piet een knecht die dom zou zijn. Daarom zou Zwarte Piet racistisch zijn, ookal is dit niet zo bedoeld.
Volgens onderzoek van het CBS uit 2012 “Hoe denken Amsterdammers over Zwarte Piet” ‘blijkt dat 37% van alle ondervraagden zich kan voorstellen dat Zwarte Piet als discriminerend wordt ervaren door andere mensen, hoewel zij zichzelf er niet door gediscrimineerd voelen en dat 7% van alle ondervraagden Zwarte Piet als discriminerend ervaart. Van de mensen met een Surinaamse, Antilliaanse of Ghanese achtergrond ervaart respectievelijk 27, 18 en 14% de figuur Zwarte Piet als discriminerend.’
Lees hier meer over in de uitspraak bij 15.10.
Vergunning
Voor grote evenementen is vaak een vergunning nodig. Zo ook voor de intocht van Sinterklaas in Amsterdam.
Daarbij moet o.a. beoordeeld worden of dat evenement de orde en veiligheid van de stad niet in gevaar brengt. Een vergunning mag namelijk niet zomaar geweigerd worden. Discriminatie en racisme komen daar dus in principe niet bij aan te pas.
De rechtbank zegt echter: “Het feit dat sprake is van limitatieve weigeringsgronden, betekent niet dat bepaalde hogere regelingen, zoals de Grondwet of internationaal bindende bepalingen, niet toch aan verlening van de vergunning in de weg kunnen staan.”
Dat er sprake kan zijn van discriminatie en racisme, had dus toch meegewogen moeten worden bij de beslissing al dan niet een vergunning te verlenen.
Belangenafweging
Bij het al dan niet verlenen van de vergunning moet dus een belangenafweging gemaakt worden. De belangen van de donkere Amsterdammers hadden meegewogen moeten worden bij het bepalen of er een vergunning zou worden verleend voor de Sinterklaasintocht in Amsterdam. Dat is nu helemaal niet gebeurd. Daarom werd de vergunning voor de intocht van Sinterklaas 2013, in Amsterdam, vernietigd. Er moet sprake zijn van een betere belangenafweging.
Zwarte Piet niet verboden
Zwarte Piet is dus helemaal niet verboden. Hij moet alleen minder stereoptyp zijn en minder doen herinneren aan de slavernij en minder er voor zorgen dat mensen zich er minderwaardig door gaan voelen.
Het uiterlijk van Zwarte Piet en zijn gedragingen of rol wat veranderen, zou dus al genoeg kunnen zijn.
Hoe dat precies ingevuld moet worden, zal de toekomst leren.
Deze uitspraak ging bovendien enkel over de intocht van Sinterklaas in Amsterdam. Bij de vergunning voor 2014 zullen zij dus beter op moeten letten. Kennelijk zijn ze wel al jaren met elkaar in gesprek om het een en ander te verbeteren.
Andere gemeentes zullen zich hier vast wat van aantrekken om een bezwaar- en beroepsprocedure te voorkomen, maar zij zijn niet direct aan deze uitspraak gebonden en dus niet verplicht er wat mee te doen.
Welke Pieten mogen nog wel?
In mijn herinnering hebben Pieten nooit gebroken Nederlands gesproken en ook niet alle Pieten dragen nog grote gouden oorbellen.
We kunnen Pieten intelligenter maken, de oorbellen laten verdwijnen en er voor zorgen dat ze goed Nederlands spreken. Bij voorkeur zorgen we voor verschillende tinten Piet. Van wit, via geel en bruin, naar zwart. Dat kan misschien wel nog steeds met schmink om er voor te zorgen dat het sprookjesfiguren blijven voor de kinderen. Maar goed, dat zijn enkel persoonlijke gedachtes.
Verdere consequenties
Of dit nu ook consequenties heeft voor andere Zwarte Piet gerelateerde zaken, zoals pakpapier, snoepgoed, jute zakken met een Zwarte Piet erop etc. Voorlopig niet. Dit was bestuursrecht en ging om een vergunning.
Daarbij moest in de overweging meegenomen worden dat Zwarte Piet niet alleen tijdens de intocht te zien is, maar juist weken lang op verschillende plekken te zien is.
Zwarte Piet is absoluut niet in algemene zin verboden. Daar zijn de algemene regels te, ehh, algemeen voor.
Photo Credit: Sander van der Wel via Compfight cc
Lees de uitspraak op Rechtspraak.nl
Lees ook over Sinteklaas:
– Twinkle: – Mogen speelgoedwinkels voor Sinterklaas spelen
– De Kluun serie: waarom zijn willekeurige plaatje van Sinterklaas bij een blog over Sinterklaas, toch geen citaat was.