Vriendendiensten gaan helaas vaak fout, omdat er te weinig of onduidelijke afspraken worden gemaakt. De ene vriend is een opdrachtgever en de andere vriend een opdrachtnemer. Dat doe je gratis of voor weinig geld. Het moet misschien nog wel snel ook. Maar verder worden er weinig afspraken gemaakt.
Je schrikt als opdrachtnemer wanneer jouw foto opeens op het bouwdoek voor het pand komt te hangen of je het in bushokjes ziet verschijnen. De tekst die je voor de website schreef wordt opeens ook gebruikt voor advertenties en die podcast hoor je als reclamespotje op de radio. Dit was volgens jou niet afgesproken.
Wat maak je me nou?
Bij vriendendiensten gaat het vaak fout wanneer er samengewerkt moet worden of wanneer de ene vriend iets voor de andere gemaakt heeft. Om een keertje advies zal niet zo snel ruzie ontstaan tenslotte.
Je hebt dus iets voor een vriend gemaakt. Podcast in elkaar geklust, teksten geschreven, afbeeldingen gemaakt. Die vriend gaf aan dat het voor een bepaald doel was. Voor de website bijvoorbeeld. Of misschien ook wel voor social media. Allemaal prima.
Totdat je ziet dat jouw teksten, afbeeldingen, podcast of iets anders keihard voor een (social media) advertentie of andere reclame-uiting wordt ingezet. Dat was volgens jou niet afgesproken! Nu wordt het gebruikt om er heel direct geld mee te verdienen, terwijl jij gratis werk hebt geleverd of voor heel weinig hebt gewerkt. Nu heb je toch zeker wel recht op een vergoeding! Als er geld uitgegeven kan worden aan de advertentie, dan ook aan jou!
Haviltexen
Wat is er eigenlijk afgesproken? Waarschijnlijk heb je niets of weinig op papier staan. Je moet dan kijken naar wat er wél is afgesproken en vervolgens naar hoe jullie dat dan over en weer bedoeld hebben. Hoe mag je lezen wat jullie hebben afgesproken?
Wat voor jou logisch is, is voor jouw vriend misschien helemaal niet logisch en andersom.
Valt onder gebruik op social media niet bijvoorbeeld ook adverteren op social media? Als niet voldoende specifiek is aangegeven voor welk gebruik het is, op welk medium, zou een bouwdoek voor het eigen pand van jouw vriend er dan niet ook onder mogen vallen?
Ik heb hier geen pasklaar antwoord op. Het zal afhangen van de specifieke omstandigheden.
Vooraf goed regelen
Ook als het een vriendendienst is, zul je dus zaken vooraf goed moeten regelen. Tenzij je echt niks uitmaakt wat er met jouw werk gebeurt. Dan zou ik daarover ook vooraf lekker duidelijk over zijn. Als jullie later ruzie krijgen, is het namelijk niet de bedoeling dat je die belofte weer intrekt. Maar vaak genoeg gebeurt dat wel als er toch niets op papier staat. Dat zorgt alleen maar voor extra gedoe. Het kan natuurlijk zo zijn dat je er later spijt van krijgt. Dat is dan jammer.
Eigenlijk moet je een vriendendienst niet anders behandelen dan andere overeenkomsten. Vraag goed uit wat jouw vriend van jou en van je werk verwacht.
- Wat wil jouw vriend(in) van jou ontvangen?
- Waar wil hij/zij het werk gebruiken of kunnen gebruiken?
- Hoe lang wil hij/zij het kunnen gebruiken?
- Mag het werk gewijzigd worden?
- Is naamsvermelding verplicht?
- Zijn sublicenties toegestaan, bijvoorbeeld bij artikelen in tijdschriften of websites van derden, maar die wel over (het bedrijf van) jouw vriend(in) gaan?
- etc.
Het is natuurlijk fijn als dat op papier kan staan of in elk geval een overzicht in één mail of document. Dan heb je altijd een duidelijk punt om naar terug te verwijzen.
Is er iets waar je nu nog niet uitkomt? Dan kom je er later ook niet uit. Zorg dus dat je die punten niet open laat maar juist nú uitspreekt.
Overeenkomst van opdracht
Let ook op dat er vaak sprake is van een overeenkomst van opdracht en dat je als opdrachtnemer deze overeenkomst niet zomaar op kunt zeggen.
Hulp nodig bij een overeenkomst? Mail me!
