Boekrecensies. Een mooie manier om erachter te komen of je een bepaald boek wil lezen of niet. Aan het verkooppraatje van de auteur *kuch* of van de uitgever, heb je tenslotte niet altijd voldoende. Je hebt wellicht vragen, of het boek ook op jouw situatie van toepassing is, of de stijl wel bij je past, of het een beetje goed door te komen is etcetera. Als je zelf een boek hebt gelezen wil je wellicht graag anderen hetzelfde plezier doen. Je schrijft een review van het boek. Maar hoe doe je dat nu goed. Juridisch gezien.
Boekcovers en quotes
Wat mag je van een boek overnemen in de recensie? Laatst vroeg iemand mij om zijn recensie van een boek te controleren. Had hij het zo goed gedaan met de citaten en mocht hij een cover gebruiken?
Voor een boekrecensie werkt het niet anders dan de standaard regels over auteursrecht. Dus gaf ik uitleg over het citaatrecht. Het citaatrecht is namelijk een uitzondering op het auteursrecht, waardoor je, onder voorwaarden, kleine stukjes tekst en soms ook een afbeelding, mag overnemen.
Boekcover
De omslag van een boek mag je overnemen, zonder toestemming. Het geeft namelijk aan over welk boek je het precies hebt. Handig. Eigenlijk zou je de maker van die omslag moeten noemen. Die staat meestal op een van de eerste pagina’s van het boek, waar ook de informatie over de druk, auteur en uitgever staan. Erg gebruikelijk is het overigens niet.
Je mag dus ook zelf foto’s van de omslag maken voor bij je review of recensie. Foto’s van anderen gebruiken mag in principe ook, maar dan moet de naam van de maker van die foto er echt bij komen te staan.
Citaten
Je mag enkele citaten uit het boek overnemen, mits ze relevant zijn voor je recensie. Soms is een citaat goed om bijvoorbeeld de schrijfstijl of humor te laten zien die je beschrijft. Houd het echter wel beperkt. Er moet nog wat te lezen overblijven tenslotte. Neem vooral geen hele pagina’s over. Een paar zinnen, hooguit een alinea, meer niet.
Foto’s van het boek
Steeds vaker zie ik recensies voorbijkomen waarbij er foto’s van de binnenkant van het boek zijn gemaakt. Van de buitenkant is prima, zoals ik al aangaf. Dat is gewoon een citaat. Maar een foto van de binnenkant, vooral als deze leesbaar is, maakt eigenlijk inbreuk op auteursrecht. Het is een kopie. Of je het nu onder het kopieerapparaat legt of er een foto van maakt… De foto’s vervolgens op je website plaatsen, daar maak je het ook nog eens (secundair) mee openbaar. Dat mag dus niet.
Rekening van de auteur
O, oh, toch wel wat foto’s bij je recensie geplaatst? Moeten deze nu verwijderd worden?
Kijk, de meeste auteurs zullen alleen maar blij zijn met een (positieve) recensie. Ze gaan je heus niet vragen om die foto’s offline te halen. Sterker nog, voor de online boekverkoop is het tegenwoordig heel verstandig om te zorgen voor een inkijkexemplaar, waarbij vaak de eerste paar pagina’s gratis gelezen kunnen worden, zodat iemand kan bepalen of hij/zij het boek wil kopen. Zoals je wellicht in een fysieke boekhandel ook even door een boek zou bladeren om te bepalen of je het zult kopen of niet.
Zo staat er een inkijkexemplaar bij Managementboek en heb ik er zelf een gemaakt via issuu. Als er een inkijkexemplaar via bijvoorbeeld issuu beschikbaar is, kun je daar als blogger slim gebruik van maken, door het te embedden.
Geef je mening
Wat nou als je het boek compleet ruk vindt? Mag je dat eigenlijk wel zeggen? Ja, dat mag zeker. Het is jouw mening tenslotte. Afkraken mag gerust. Zolang het maar niet al te erg wordt. Je moet geen strafbare uitingen doen. Hoe kritischer je bent, hoe beter je het moet onderbouwen. Maar dat is eigenlijk met alles.
Op niet-juridisch gebied is het overigens wel prettig als je duidelijk bent in je recensie. Veel recensies zijn zo oppervlakkig dat je eigenlijk nog geen idee hebt wat je nou van dat boek moet vinden. Geef dus voorbeelden. Wat vond je goed en wat niet. Maak het specifiek. Vertel ook waarom je dat vindt. Als je zegt dat een boek niet geschikt is voor een bepaalde doelgroep, leg dan vooral ook uit waarom. Daardoor kan iemand beter bepalen of hij/zij in die doelgroep hoort of niet.
Beschrijf het boek
Begin altijd met een paar zinnen waar het boek over gaat. Of je nu de flaptekst overneemt (moet kunnen, als citaat, vind ik) of dat je het verkooppraatje van de auteur overneemt, allemaal prima. Nog mooier natuurlijk als jij jouw interpretatie van het boek gebruikt en in eigen woorden omschrijft waar het boek over gaat. Licht het onderwerp uit.
Er kan veel meer in een boek verborgen zitten dan je aan de titel kunt aflezen. Jouw interpretatie is daarom nog het meest belangrijk. Al is het maar om te beoordelen of de flaptekst wel klopt. Bovendien heeft iedereen een ander perspectief en dat maakt het leuk.
Affiliate links
Geld verdienen aan je recensie? Waarom niet! Je mag best een affiliate link achter de titel plaatsen, bijvoorbeeld. Maar je moet wel aan je lezers duidelijk maken dat het een affiliate link is en jij er dus geld mee kunt verdienen. Dat kan bijvoorbeeld door er (aff) of (€) achter te zetten of door onderaan het artikel melding te maken dat er de link naar de webwinkel een affiliate link is. Omdat je geld kunt verdienen met die link, kan het zijn dat je recensie of review van het boek net een tikje positiever is dan je anders geschreven zou hebben. Mensen zullen het boek tenslotte niet kopen als jij er niet tevreden over bent.
