Van 12 tot 21 september 2014 is het weer fotoweek. Daarom ook een week lang foto-gerelateerde blogs voor zowel fotografen als gebruikers. Deze keer over het auteursrecht van Vivian Maier.
De maker van een werk is in de meeste gevallen ook de auteursrechthebbende van het werk. Maar het auteursrecht op een werk komt pas te vervallen 70 jaar nadat de maker is overleden. Wat gebeurt er in die 70 jaar met het auteursrecht? Het gaat naar de nabestaanden. Als onderdeel van de erfenis, zeg maar. Vivian Maier overleed in 2009. Haar werk werd pas in 2007 ontdekt toen onder meer John Maloof een doos met 30.000 negatieven kocht. Wie heeft nu het auteursrecht?
Foto’s van Vivian Maier uit de Maloof collectie.
Auteursrecht op het werk, niet op het fysieke product
Een maker krijgt auteursrecht op het werk, niet op het fysieke product. Dus auteursrecht op de foto, maar niet op de print. Of auteursrecht op het manuscript, maar niet op dat ene exemplaar in de winkel.
Dat wil zeggen dat John Maloof en anderen die de onontwikkelde rolletjes en negatieven gekocht hebben, wel eigenaren werden van die negatieven, maar nog geen auteursrechthebbenden op het creatieve werk. Alleen de auteursrechthebbende mag bepalen of het werk openbaar gemaakt en verveelvoudigd mag worden.
Verveelvoudigen is bijvoorbeeld zorgen dat de negatieven worden gedigitaliseerd of er prints en boeken van laten maken. Zoals Maloof wel doet met zijn Vivian Maier Maloof collection.
Nabestaanden worden auteursrechthebbenden
Na het overlijden van de maker/auteursrechthebbende, worden de nabestaanden de auteursrechthebbenden. Vivian had geen man en kreeg geen kinderen. Zij konden dus geen auteursrechthebbenden worden van foto’s. Over broers of zussen lees ik ook niets, dus zijn er ook geen neefjes of nichtjes. Broers of zussen van haar ouders dan? In elk geval kennelijk te ver weg om daar in 2009, het jaar dat Vivian Maier overleed, wat mee te doen. Bovendien had ze verder geen geld, dus van een erfenis viel niet te spreken.
Er lijkt een neef te zijn, die de rechten heeft overgedragen aan Maloof. Nu is er echter een (achter)neef die ook meent aanspraak te mogen maken op de auteursrechten. Nu loopt er in Chicago dus een rechtszaak over deze auteursrechten. Mag Maloof de collectie (die hij inmiddels voor 90% gedigitaliseerd heeft) blijven behouden? Kan de website Vivian Maier blijven bestaan?
Denk je het goed te regelen met nabestaanden…
Altijd lastig als de maker inmiddels is overleden. Hoe kom je achter de nabestaanden? Maloof leek het goed geregeld te hebben met de neef die vermoedelijk de erfgenaam was die recht had op haar nalatenschap (met name dus de auteursrechten). Toch is hij door deze achterneef van Maier nog niet uit de problemen. Eigenlijk vooral een erfrecht kwestie. Je kunt jezelf daardoor nooit helemaal beschermen tegen problemen.
Leer alles over auteursrecht – workshop
Lees meer over auteursrecht en fotografie:
– Auteursrecht Smoesjes: Het werk is gewijzigd
– Waarom vertrouwen op het auteursrecht onverstandig is
– Auteursrecht Smoesjes: Er stond geen naam bij
