50 cent heeft een rechtszaak aan zijn broek hangen, omdat hij op Instagram portretten van zichzelf plaatst, die gemaakt zijn door een fotograaf, lees ik bij The Wrap. Mag je dan geen foto’s van jezelf publiceren?
Twee foto’s op Instagram
Het zou gaan om twee foto’s die de rapper op Instagram heeft gepubliceerd. In de documenten zou nog geen schadebedrag zijn gespecificeerd.
Auteursrecht in Nederland
Het auteursrecht geeft in Nederland de maker van een werk, de foto in dit geval, het uitsluitend recht om dat werk openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens beperkingen bij de wet gesteld.
Kort door de bocht gezegd houdt dat in dat de maker van het werk mag bepalen wat er met dat werk gebeurt. Wie het openbaar mag maken en wie het mag dupliceren of wijzigen. Ook of hij/zij daar een vergoeding voor wil vragen.
Alleen wanneer er in de wet een uitzondering staat op dit recht, is de maker, in dit geval de fotograaf, daaraan gebonden.
Portretrecht in Nederland
Portretrecht kan in sommige gevallen een beperking van het auteursrecht zijn.
Portretten die niet in opdracht of ten behoeve van de geportretteerde zijn gemaakt, mogen door de auteursrechthebbende gewoon gebruikt worden en de geportretteerde heeft dan geen recht op die afbeelding. De geportretteerde kan hooguit voorkomen dat het portret wordt openbaargemaakt, maar daar moet de geportretteerde dan wel een redelijk belang bij hebben.
Portretten die wel in opdracht zijn gemaakt, zorgen wel voor een beperking. De auteursrechthebbende mag het portret dan niet zonder toestemming van de geportretteerde openbaar maken. Het geeft de geportretteerde echter nog geen recht om het portret zelf openbaar te maken. Sterker nog: de geportretteerde heeft niet eens per se recht op een exemplaar van de foto. Maar als de geportretteerde eenmaal een exemplaar heeft, mag hij/zij het portret wel voor zichzelf verveelvoudigen. Openbaar maken mag echter niet!
Wie heeft er gelijk: 50 cent of de fotograaf?
50 cent had de foto misschien wel thuis op mogen hangen, maar niet zelf openbaar mogen maken zonder toestemming van de fotograaf.
Dus: op Instagram plaatsen mag niet.
Een fotoportret mag hooguit gepubliceerd worden in een tijdschrift of nieuwsblad, met toestemming van de geportretteerde en met naamsvermelding van de fotograaf, zonder dat toestemming van de fotograaf nodig is en zonder dat deze recht heeft op een vergoeding. Een Instagram account (van de geportretteerde in dit geval) is alleen geen nieuwsblad of tijdschrift.
Schadevergoeding
De fotograaf mag dus om schadevergoeding vragen. De hoogte daarvan zou in Nederland afhangen van de normale vergoeding die de fotograaf anders ook zou hebben gekregen, met een toeslag te voorkomen dat het aantrekkelijk is om juist geen toestemming te vragen.
