Een bord bij het Vondelpark als quitclaim?
Mijn beroepsdeformatie zorgde ervoor dat ik meteen aan het Vondelparkarrest moest denken. Toen was er ‘stiekem’ gefotografeerd. Nu moet een groot geel bord zorgen voor eh, wat eigenlijk?
Vondelpark deel 1
Het Vondelparkarrest. Twee jonge pubers die in het Vondelpark waren gefotografeerd als verliefd koppel. Die foto kwam een jaar later in een tijdschrift terecht bij een artikel over sex en relaties. Het puberstelletje was al uit elkaar. De foto had nooit gepubliceerd mogen worden. Dat is het korte verhaal.
LawStories in je mailbox?
Filmopnamen in het Vondelpark
Kennelijk zijn er filmopnamen in het Vondelpark. Maar voor welke film? Door een bord bij de ingang te plaatsen hopen de producenten latere claims te voorkomen. Het is echter wel wat vaag: als je het Vondelpark ingaat, ga je akkoord met de opnamen en het mogelijke gebruik. Maar hoe zit dat gebruik er dan uit? In welke context? Hoe kun je nou akkoord geven voor iets waarvan je niet weet wat het is?
Euhm, dit lijkt mij best een rare manier van ineens je portretrecht afstaan op de openbare weg… pic.twitter.com/yKYl9EUEwu
— Joris van den Berg (@jorisvdberg) May 17, 2017
Portretrecht toestemming
Je kunt je portretrecht niet afstaan of opgeven. Evenmin heb je als geportretteerde een vetorecht. Hebben de filmmakers toestemming nodig? Niet per se. Je kunt namelijk pas optreden tegen gebruik van je portret, wanneer je daar een redelijk belang bij hebt. Het redelijk belang is de uitkomst van een belangenafweging, waarbij de belangen van de filmmakers en de belangen van de geportretteerde tegen elkaar moeten worden afgewogen. Het onderwerp van de film zou daarin mee kunnen spelen. Ook de wijze waarop je in beeld komt speelt daarin mee. Toestemming om te portretten te maken en vooral om ze te gebruiken, is dus wel zo handig.
Werkt het bord als een quitclaim?
Is het bord dan genoeg om toestemming te krijgen om de portretten in de film te mogen gebruiken? Tja, in theorie hebben ze de toestemming niet eens per se nodig. De toestemming is verder ook vormvrij, dus het mag mondeling of schriftelijk en zou in theorie ook via een bord als deze kunnen. Risicoloos is het echter niet.
Bewijs de toestemming
Allereerst is er natuurlijk een bewijsprobleem. Toon maar aan dat het bord er stond op het moment dat de opnames werden gemaakt. Daarnaast moet je bewijzen dat iedereen in het Vondelpark dit bord heeft kunnen zien. Het zou dus bij werkelijk elke ingang moeten staan en het moet er zo duidelijk staan dat het niemand kan zijn ontgaan. Daar is het wel groot genoeg voor. Behalve voor blinden, natuurlijk.
Toestemming om het portret te gebruiken moet specifiek zijn
Goed, laten we er even van uitgaan dat iedereen het bord heeft gelezen en dus akkoord gaat met de voorwaarden. Alsof er een quitclaim is getekend. Maar net zoals een quitclaim niets waard is als het niet specifiek genoeg is, is dit bord dus ook weinig waard. Je hebt namelijk geen flauw idee waar je mee akkoord gaat. Het enige wat je weet is dat er een portret gemaakt kan worden en dat het vervolgens in een film voor kan komen. Misschien zelfs in de trailer? Ook op het affiche? Wie maakt de film, aan wie geef je toestemming? Waar gaat de film over, ken je de context? Wat als het een pornofilm blijkt te zijn? Wordt de film alleen in Nederland vertoond? In de bioscoop of is het een televisiefilm? Omdat je dus niet weet waar je toestemming voor geeft, zal dit bord niet altijd tegen je ingeroepen kunnen worden wanneer je toch in de film voorkomt en je dat allerminst kunt waarderen.
Waarom dan toch dat bord?
Waarom ze dan toch dat bord neer hebben gezet is heel simpel: het is beter dan niets. Het is verre van waterdicht, maar wie zal klagen kan in elk geval niet meer zeggen dat ze niet wisten dat ze mogelijk in de film voorbij zouden komen. Als het verder een onschuldige film is, is er niets aan de hand en kunnen ze maar het bord verwijzen. Het zorgt er in elk geval voor dat je weet dat er gefilmd wordt, waardoor je je anders kunt gaan gedragen dan je normaal misschien gedaan zou hebben. Alle beetjes helpen.