Op social media zie ik vaak genoeg negatieve of ronduit nare reacties voorbijkomen. Een beheerder van een online platform kan bijvoorbeeld een flinke kluit hebben aan het dealen met ‘haat comments’. Ook vervelend is het als je eigen werknemers gaan haten op social media. Organisaties kiezen er dus soms voor om hun werknemers een ‘Gedragscode’ op te leggen. Zo ook Tilburg University (afgekort: TiU, niet te verwarren met de technische universiteiten).
Medewerkers van TiU moeten zich vanaf 1 juli dit jaar gaan houden aan de Social Mediacode. Daar vinden wij wat van.
Tilburg University
Als Tilburg University alumnus is mijn aandacht meteen getrokken, zeker omdat ik social media-vrienden ben met een aantal TiU-medewerkers. Deze gedragscode geldt overigens ook voor stagiairs, uitzendkrachten, gedetacheerden en zo gewenst ook zelfstandigen. De code is van toepassing op zo’n beetje het hele internet. Wat kan ik binnenkort wel of niet op mijn Facebook-, Snapchat-, Twitter-, LinkedIn- en Insta-tijdlijnen verwachten van oud-studiegenoten en mijn voormalig docenten?
Nou, bijvoorbeeld deze aankondiging: “De hier weergegeven meningen/opvattingen zijn gedaan op persoonlijke titel en vertegenwoordigen niet de opvattingen van TiU”.
Een TiU-medewerker zal deze disclaimer moeten plaatsen bij elke ‘persoonlijke uitlating’ over de universiteit, andere medewerkers en/of studenten. Hiermee zijn die paar tekens die hebt voor je tweet dus op. Een Facebookupdate of bericht op LinkedIn wordt er ook niet mooier of korter op.
Volgens de code mogen werknemers op sociale media (ze bedoelen: het hele internet) overigens ook geen uitlatingen plaatsen die lasterlijk, onfatsoenlijk en kwetsend zijn. Logisch. Dit is een algemene regel: gedraag je netjes op social media, ook als het niet over de universiteit gaat. Bovendien zijn lasterlijke uitlatingen strafbaar.
Klinkt redelijk, toch?
In eerste opzicht misschien wel, maar vooral de disclaimer kan in de praktijk nogal raar uitpakken. Zo zou een positieve, persoonlijke uitlating van een medewerker, over bijvoorbeeld een award die door de universiteit is gewonnen, vergezeld moeten worden met de expliciete opmerking dat dit niet de opvatting van TiU vertegenwoordigt.
Of, nog een leuker voorbeeld, een studentmedewerker zal deze disclaimer moeten plaatsen bij elke post over zijn huisgenoten, dispuutsgenoten of zelfs vriend(in) als die toevallig ook studeert op Tilburg University. Dat zijn immers ‘andere studenten’. Toch hoop ik stiekem eigenlijk wel op berichten als:
@[naam huisgenoot]
Hee chick, hoe jij gisteren stond te hossen in de polonaise was echt supermooi, morgen weer?
De hier weergegeven meningen/opvattingen zijn gedaan op persoonlijke titel en vertegenwoordigen niet de opvattingen van TiU.
Het niet naleven van de gedragscode kan leiden tot sancties, bijvoorbeeld een waarschuwing of het beëindigen van de arbeidsovereenkomst. Ik verwacht niet dat bovenstaande voorbeelden zo streng gestraft zouden worden, maar op basis van de code zou dat in theorie wel kunnen.
Is een disclaimer bij elke tweet nuttig?
Overigens is zo’n disclaimer bij elk geplaatst bericht niet altijd nodig. Zo heeft de rechter laatst nog besloten dat twee bestuursleden (louter) voor zichzelf tweeten. Hierbij hadden zij wel expliciet op hun Twitter-account vermeld dat zij tweeten ‘op persoonlijke titel’:
“Beide Twitteraccounts vermelden expliciet “Tweets op persoonlijke titel”, hetgeen naar het oordeel van de rechtbank meebrengt dat [B] en [C] dus niet twitterden in hun functie van indirect bestuurders van Probeleggen, maar (louter) voor zichzelf.”
Maar eigenlijk vond de rechter dat (ongeacht deze ‘op persoonlijke titel’-disclaimer), de tweets niet beschouwd konden worden als tweets van het bedrijf. Het bedrijf werd niet genoemd in de tweets, waardoor volgens de rechter de tweets overduidelijk geen handelingen van het bedrijf zelf waren:
“Ook uit de inhoud van de tweets valt niet af te leiden dat deze (ondanks de disclaimer “op persoonlijke titel”) als tweets van Probeleggen beschouwd moeten worden, nu laatstgenoemde in het geheel niet genoemd wordt in deze tweets, zodat de tweets niet beschouwd kunnen worden als handelingen waarmee Probeleggen zelf naar buiten treedt.”
Een disclaimer bij elk social media-bericht, is misschien een beetje overdreven. Het lijkt wel te helpen om in je profiel te melden dat je op persoonlijke titel publiceert. Maar het zal niet per definitie voldoende zijn om een tweet als persoonlijk aan te kunnen merken. We kunnen uit deze uitspraak afleiden dat het (mede) afhangt van de inhoud van de tweet of andere uiting.
Let op formulering
Een gedragscode Social Media kan een goede manier zijn om je werknemers duidelijk te maken dat niet alles online gezet kan worden. Let hierbij wel op dat je hem niet te ruim formuleert. Dat zou tot vreemde situaties kunnen leiden.
Daarnaast zul je medewerkers nog steeds op hun eigen verantwoordelijkheid moeten wijzen. Al plaatsen ze een disclaimer in hun profiel of bij de uiting zelf, als deze uiting zo is geformuleerd dat deze toch is toe te rekenen aan de onderneming, heeft de gedragscode weinig zin gehad. Werknemers, maar bijvoorbeeld ook vrijwilligers aan wie je de gedragscode oplegt, moeten daarom niet het gevoel krijgen dat ze alsnog alles kunnen zeggen wat ze willen, zolang ze er maar achter zetten dat het ‘op persoonlijke titel’ is.
Maar ach, Tilburg blijft natuurlijk wel de gezelligste en leukste!
(En dat is een mening op persoonlijke titel en vertegenwoordigt helaas niet de opvattingen van iedereen hier op kantoor).
