Charlotte's Law & Fine Prints

Juridisch Advies voor Ondernemers

KNVB verbiedt T-shirts met beker vanwege merk

door

Een bedrijf dat allemaal Feyenoord merchandiser verkoopt, ontving een brief dat ze een T-shirt met daarop een foto van de KNVB beker niet mochten verkopen. Op die beker zou namelijk een auteursrecht en een merkrecht rusten. Ze zijn gestopt met de verkoop van het shirt om een rechtszaak te kunnen voorkomen, maar ze zijn bepaald niet eens met het standpunt van de KNVB. Wie heeft er gelijk?

Het merkrecht

De KNVB heeft twee merken rondom de KNVB beker. Het gaat daarbij enkel om de vorm van de beker. De details zijn daar in elk geval niet in opgenomen. Bovendien is de vorm van de beker steeds een onderdeel van een groter merk. Hoeveel is dat merkrecht waard? Kan dat een T-shirt met een foto van de beker, met alle details van die beker en juist zonder alle andere delen van met merk, wel in de weg zitten?

Een dergelijke hoge mate van bescherming komt zelden voor. Dan zou het merk wel heel erg bekend moeten zijn. Op het merkrecht alleen wordt het lastig om het tegen te houden.

Het auteursrecht

Maar goed, de beker is natuurlijk gewoon ontworpen. Het is niet zomaar de eerste beste beker uit een winkel, waar nog even een naam op een plaatje gegraveerd wordt dat er nog op het laatste moment op geplakt kan worden. Ik zou hem wel potsierlijk willen noemen, maar dat doe ik niet, want dat zal geen voetbalfan me in dank afnemen. Feit is wel dat de beker best wat opvallende details heeft. Een bijzondere vorm, de versiersels, de vlakken waar de namen in gegraveerd kunnen worden etcetera. Een foto van die beker is een verveelvoudiging van die beker. Verveelvoudigen mag niet zonder toestemming van de maker. In het nieuws zou het wellicht wel afgebeeld mogen worden (als citaat), omdat de vrije nieuwsgaring opweegt tegen het belang van de auteursrechthebbende, maar het afbeelden op een T-shirt is wel een ander verhaal. Bovendien wordt met het verkopen en het verspreiden van het T-shirt ook nog eens openbaar gemaakt. Dat is een tweede inbreuk op het auteursrecht.

Mening van de makers

Eigen artwork = eigen rechten?

De webwinkel zegt dat het eigen artwork is en dat ze daarom dus geen inbreuk maken op een recht van een ander. Op een eigen werk heb je inderdaad zelf het auteursrecht, maar wanneer je voor dat werk ook een werk van een ander hebt gebruikt, bestaat de kans dat je tegelijkertijd inbreuk maakt op het recht van die ander. Dat is hier het geval, omdat ze een afbeelding van de KNVB Beker hebben gebruikt. Op die beker rust auteursrecht. Dat zij het door een fotograaf hebben laten fotograferen en van die fotograaf een licentie hebben gekregen voor het gebruik van de foto doet daar niets aan af. Als die foto al creatief genoeg is om voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen, is die foto ook een verveelvoudiging van die beker. Dat de foto wellicht met toestemming is gemaakt en de beker dus met toestemming is verveelvoudigd, zegt nog niets over de toestemming voor de openbaarmaking daarvan.

Mooie oplossing

Over Charlotte

Charlotte Meindersma is 'de social media jurist van Nederland' en oprichter van Charlotte's Law & Fine Prints.
Ze drinkt graag oploskoffie, in de spreekwoordelijke zin van het woord. Bovendien is ze amateur-marketer en was ze in een vorig leven fotograaf.