Naamsvermelding. Het is een recht dat je verkrijgt bij je auteursrecht. Of je nu als fotograaf foto’s laat publiceren, een gastblog schrijft of eigen ontworpen producten instuurt voor een artikel in het tijdschrift, je hebt recht op naamsvermelding. Maar wat houdt dit recht nu in en wanneer is er sprake van een correcte naamsvermelding?
Persoonlijkheidsrechten
Recht op naamsvermelding is een van de persoonlijkheidsrechten uit de auteurswet. Bij het publiceren van auteursrechtelijk beschermd werk is er in de basis de verplichting de naam van de auteur bij de plaatsen. Alleen als het onredelijk zou zijn om naamsvermelding te eisen, bestaat de wettelijke verplichting niet. Dit is echter een zeer grijs gebied en lastig objectief bepaalbaar of het werkelijk onredelijk is om naamsvermelding te eisen. Ga er daarom altijd vanuit dat het wel verplicht is.
Naamsvermelding is in elk geval verplicht zolang de auteur nog leeft. Het recht op naamsvermelding kan via een testament overgedragen worden op nabestaanden. In dat geval blijft naamsvermelding verplicht tot 70 jaar na de dood van de auteur.
Kortom, gebruik je werk van een ander? Ga er in eerste instantie maar van uit dat je verplicht bent de naam te vermelden.
Je kunt eventueel afspreken dat naamsvermelding niet verplicht is. Ook kun je in een licentie opnemen dat de naamsvermelding niet nodig is. Er zijn bijvoorbeeld stocksites die een licentie leveren waar juist in staat dat naamsvermelding niet verplicht is. Is niet meteen duidelijk wie de auteur van een werk is? Je bent verplicht daar enig onderzoek naar te verrichten. Een argument als ‘er stond geen naam bij de foto toen ik hem vond’ is geen excuus.
Wordt er gezwegen over al dan geen naamsvermelding, is de naamsvermelding in beginsel verplicht.
Naamsvermelding
Wat is een juiste naamsvermelding? Ongeacht of je gebruik maakt van het citaatrecht of toestemming hebt om het auteursrechtelijk beschermde werk te publiceren, je zult aan naamsvermelding moeten doen.
Uiteraard is er de mogelijkheid om door het maken van specifieke afspraken, af te wijken van deze standaard regels. Verstandig is wel deze afspraken goed op papier te zetten. Al is het maar in een e-mail. Dan kunnen beide partijen terugzoeken hoe deze afspraken waren en toetsen of daar aan voldaan is. Eventueel is zelfs mogelijk af te spreken af te zien van naamsvermelding.
Geen specifieke afspraken gemaakt? Vooral de naam van de auteur moet genoemd worden. Bronvermelding, bijvoorbeeld een link naar de website waar je de foto gevonden hebt, is niet noodzakelijk. Enkel bronvermelding, zonder naamsvermelding, is in veel gevallen onvoldoende. Uitgangspunt is dat de naam gemakkelijk gevonden moet kunnen worden. In principe zo dicht mogelijk bij het werk zelf. Bijvoorbeeld onder de foto of aan het begin of einde van een artikel. Is er sprake van meerdere auteurs, bijvoorbeeld foto’s van verschillende fotografen, zorg dan in elk geval dat duidelijk is welke foto van welke fotograaf komt.
Online is een link naar de website van de auteur wel netjes en vriendelijk, maar geen verplichting.
Praktische tips
– In de basis is naamsvermelding altijd verplicht!
– Denk niet dat als je de naam niet snel kunt vinden, dat je deze dan ook niet hoeft te noemen.
– Maak je afspraken over gebruik van auteursrechtelijk werk, dan is handig ook de naamsvermelding specifiek te regelen.
– Plaats de naam in de buurt van het werk.
– Plaats in dien mogelijk ook een link naar de website van de auteur.
Lees ook:
– Auteursrecht: fotografie en social media
– Auteursrecht: een stijl kun je niet beschermen
– Blogpraat over foto’s. Een verzameling blogs over auteursrecht en citaatrecht bij gebruik van beeld.
– Blog en een beeldcitaat
Extra:
Werk je wel eens samen voor een publicatie? Bijvoorbeeld voor een artikel in een tijdschrift of schrijf je een gastblog? Daar moet je goede afspraken over maken. Ook over de naamsvermelding en de consequenties als die niet (goed) geplaatst worden. In samenwerking met MamaMarketing ontstond daarom deze checklist. Gratis te downlaoden.
